مشخصات پژوهش

عنوان	تأثیر زئولیت و نیتروژن بر برخی ویژگی های مبنایی خاک و عملکرد گندم در تناوب سیب زمینی - گندم
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	اصلاح کننده خاک، کلینوپتیلولایت، عملکرد دانه، نیتروژن
چکیده	این پژوهش با هدف بررسی اثر زئولیت کلینوپتیلولایت بر برخی شاخص های کیفیت خاک و همچنین شاخص های رشد و عملکرد گندم انجام شد. بدین منظور، آزمایشی مزرعه ای در قالب طرح کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و 60 کرت در سال زراعی 1398- 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان انجام شد. تیمارهای مورد مطالعه در این پژوهش شامل زئولیت طبیعی در چهار سطح صفر، 5، 10 و 15 تن در هکتار و مقادیر نیتروژن در پنج سطح صفر، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار بودند. شایان ذکر است که زئولیت مورد استفاده در سال 1397 با لایه سطحی خاک مخلوط و این آزمایش در سال 1398 بدون اضافه شدن زئولیت تکرار شد. مزرعه در سال اول تحت کشت سیب زمینی و در سال دوم تحت کشت گندم قرار گرفت. نتایج حاصل از سال دوم نشان داد که تأثیر کاربرد زئولیت، نیتروژن و اثر مثقابل آن ها بر چگالی ظاهری (ρb) و حقیقی (ρp) کاهشی و بر تخلخل کل (f)، هدایت هیدرولیکی اشباع (Ks)، ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC)، هدایت الکتریکی (EC) و pH خاک افزایشی بودند. نتایج همچنین نشان داد که مقدار پروتئین دانه، وزن هزار دانه، تعداد سنبله، تعداد دانه در سنبله، عملکرد اقتصادی، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت به ترتیب با میانگین افزایشی در حدود 37، 6، 30، 15، 43، 26 و 7 درصد در مقایسه با شاهد، تحت تأثیر کاربرد زئولیت، نیتروژن و اثر مثقابل آن ها قرار گرفتند، و-لیکن تأثیر آن ها بر غلظت کلروفیل معنی دار نبود. صفات زراعی بهبود یافته و افزایش پتانسیل تولید دانه به دلیل استفاده از زئولیت را می توان به بهبود شاخص های کیفیت خاک و همچنین افزایش جذب نیتروژن ارتباط داد. در مجموع نتایج نشان داد که کاربرد همزمان زئولیت و نیتروژن در خاک می-تواند یک رویکرد سودمند برای افزایش کارایی کودهای نیتروژنه و همچنین بهبود پایداری در سیستم های کشاورزی باشد.
پژوهشگران	ناصر خالق پناه (نفر پنجم)، فرزاد حسین پناهی قروچای (نفر چهارم)، محمدعلی محمودی (نفر سوم)، مسعود داوری (نفر دوم)، پرستو اصلانی (نفر اول)