مشخصات پژوهش

عنوان	تولید آمفی پلوئیدهای مصنوعی از تلاقی برخی ارقام گندم نان با آجیلوپس تریانسیالیس (.Aegilops triuncialis L)
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	آمفی پلوئید، پلی پلوئیدی، تکامل، هیبریداسیون بین گونه ای
چکیده	آجیلوپس تریانسیالیس (2n=4x=28; CtCtUtUt) یکی از گونه های تتراپلوئید جنس آجیلوپس و از منابع با ارزش ژن های مقاومت به تنش های زیستی و غیر زیستی می باشد. در این تحقیق ارقام گندم نان (2n=6x=42; AABBDD) امید، نوید، زرین، پیشگام و MV-17 با گونه آجیلوپس تریانسیالیس تلاقی داده شده و هیبریدهای F1 و F2 (حاصل از خودباروری F1) مورد بررسی سیتوژنتیکی و مورفولوژیکی قرار گرفتند. تفاوت معنی داری بین تلاقی پذیری ارقام مختلف گندم (با میانگین تلاقی پذیری 24/46 درصد) مشاهده شد. هیبریدهای F1 طبق انتظار 35 کروموزوم (n=5x=35; ABDUtCt) داشتند. فروانی تشکیل بذرهای F2 حدود 54/3 درصد در گلچه بود. تعداد کروموزوم های در نمونه ای از بذرهای F2 از 40 تا 70 متغیر بود، لذا در بین آنها آمفی پلوئید (2n=10x=70; AABBDDUtUtCtCt) خود به خودی مشاهده شد. همچنین القای پلی پلوئیدی با کلشی سین موفقت آمیز بوده و یکی از بذرهای F1 تیمار شده بذرهای 70 کروموزومی تولید کرد. در بررسی متافاز I میوزی در هیبریدهای F1 به طور متوسط تعداد 21 یونی والنت و هفت بی والنت مشاهده شد. از نظر رسیدگی هیبریدهای نسل اول 30 روز دیر رس تر از والدین خود بودند. فراوانی بذرهای BC1F1 حاصل از تلاقی برگشتی هیبریدهای نسل اول (♀) با والد گندم (♂)، نسبت به بذرهای F2 کمتر و در حدود 27/1 درصد بود. در این تحقیق آمفی پلوئیدهای مصنوعی خود به خودی و القایی از تلاقی ارقام گندم نان با آجیلوپس تریانسیالیس بدست آمد که می تواند به عنوان پلی در برنامه های بهنژادی گندم به کار رود.
پژوهشگران	علی اکبر مظفری (نفر چهارم)، هدیه بدخشان (نفر سوم)، قادر میرزاقادری (نفر دوم)، ندا فتحی (نفر اول)