عنوان
|
اثر آتش سوزی بر خصوصیات پوشش گیاهی مراتع سنندج
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
کلیدواژهها
|
اثر آتش سوزی، پوشش گیاهی، سنندج، تنوع گونه ای
|
چکیده
|
آتش سوزی از مهمترین عوامل اکولوژیکی مؤثر بر چرخه زیستی گیاهان در اکوسیستم های مرتعی می باشد. این تحقیق به منظور بررسی اثر آتش سوزی روی برخی از خصوصیات پوشش گیاهی مراتع سنندج صورت گرفته است. به این منظور سه منطقه در اطراف سنندج (با شرایط یکسان)که از 1 تا 3 سال قبل در آنها آتش سوزی اتفاق افتاده بود، در نظر گرفته شد. برای نمونه برداری از پوشش گیاهی 6 واحدکاری یا سایت (3 سایت آتش سوزی و 3 سایت شاهد) انتخاب و در هر یک از سایت ها 2 ترانسکت (در راستای شیب و عمود بر شیب) و در امتداد هر ترانسکت 15 پلات مستقر شد (12 ترانسکت و 180 پلات). در داخل پلاتها خصوصیات پوشش گیاهی شامل درصد تاج پوشش گیاهی، خاک لخت، سنگ و سنگریزه، لاشبرگ به روش تخمین و تولید به روش دوبل برآورد گردید. برای محاسبه تنوع گونه ای از شاخص شانون – وینر، برای محاسبه یکنواختی از شاخص شانون و برای محاسبه غنا از شاخص مارگالف استفاده گردید. برای مقایسه میانگین خصوصیات گیاهی از آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد به غیر از بوته ایها، پوشش تاجی در سایر فرم های رویشی در سایت های آتش سوزی به صورت معنی داری افزایش یافت. پوشش تاجی کل، درصد خاک لخت و تولید در هر سه سال در اثر آتش سوزی دارای افزایش معنی داری بوده ولی لاشبرگ در اثر آتش سوزی بطور معنی داری کاهش یافت. آتش سوزی بر تنوع در سال اول تأثیری نداشت اما در سالهای دوم و سوم پس از آتش سوزی افزایش معنی داری داشتند. غنای گونه ای در هر سه سال در اثر آتش سوزی افزایش معنی داری داشتند. یکنواختی فقط در سالهای دوم و سوم پس از آتش سوزی دارای افزایش معنی داری بود. آتش سوزی باعث افزایش معنی دار کلاس خوشخوراکی I و II شده ولی آتش سوزی بر کلاس خوشخوراکی III در سال اول و دوم تأثیری نداشته اما در سال سوم باعث کاهش معنی دار کلاس خوشخوراکی III می شود. از نتایج چنین استنباط می شود که آتش سوزی موجب کاهش گونه های چوبی و افزایش گیاهان علفی شده و باعث افزایش تولید، تاج پوشش، تنوع، غنا، یکنواختی و خوشخوراکی می شود. در نهایت می توان آتش را به عنوان یک ابزار مدیریتی ارزان برای احیاء اکوسیستم های مرتعی سنندج در نظر گرفت.
|
پژوهشگران
|
بهرام قلی نژاد بداغ (استاد مشاور)، حامد جنیدی جعفری (استاد راهنما)، پرویز کرمی (استاد راهنما)، کامبیز توکلی (دانشجو)
|