|
عنوان
|
شناسایی مولکولی بگوموویروس‌های آلوده کننده برخی از گیاهان میزبان در مزارع جنوب استان کردستان
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژه‌ها
|
بگوموویروس، بیماری‌های ویروسی، پی‌سی‌آر، ردیابی مولکولی
|
|
چکیده
|
بگوموویروس‌ها به‌عنوان بزرگترین جنس ویروس‌های گیاهی سالانه خسارت هنگفتی به محصولات کشاورزی وارد می‌کنند. تعداد گونه‌های این جنس در حال افزایش بوده و سالانه تعدادی گونه جدید شناسایی می‌گردند. باتوجه به تغییرات اقلیمی انتظار می‌رود که این ویروس‌ها از مناطق و میزبان‌های جدید نیز گزارش گردند. در این بررسی، تعداد 132 نمونه از بافت برگ برخی از میزبان‌های بگوموویروس‌ها از جمله گوجه‌فرنگی، لوبیا، فلفل، بامیه، خیار، بادمجان، سیب زمینی و کدو از مزارع جالیزی و زراعی شهرستان‌های جنوبی استان کردستان (سنندج، مریوان و کامیاران) در طی تابستان سال‌های 1398، 99 و 1400 جمع‌آوری شد. نمونه‌برداری بر اساس علائم بیماری، از گیاهان مشکوک به آلودگی به بگوموویروس‌ها صورت گرفت و در مواردی هم از گیاهان بدون علائم نمونه‌هایی جمع‌آوری شد. به-منظور بررسی آلودگی نمونه‌ها، استخراج DNA کل از نمونه‌ها صورت گرفته و سپس PCR با استفاده از یک جفت آغازگر دژنره اختصاصی (Bego2F و Bego2R) که بر اساس توالی حفاظت شده بگوموویروس‌ها در ناحیه‌ای مشترک ژن‌های AV1، AC2 و AC3 طراحی شده بود، انجام گرفت. قطعه مورد انتظار حدود 450 جفت‌بازی در 26 نمونه از 132 نمونه مورد مطالعه (69/19% آلودگی کلی) تکثیر شد. از تعداد 26 نمونه آلوده، 11 نمونه توالی‌یابی شدند و آنالیز این توالی‌ها در نرم‌افزار MEGA X نشان داد که توالی همه نمونه‌ها مشابه هم می‌باشند و بلاست آن‌ها نیز با توالی‌یابی‌های موجود در ژنبانک نشان داد که بیشترین شباهت را به میزان 15/86% با جدایه AFTZ15A6-6 مربوط به ویروس Tomato leaf curl Uganda virus (ToLCUV) از تانزانیا دارند. این میزان تشابه با توجه به معیار تعیین‌شده برای مرزبندی گونه‌ها در جنس بگوموویروس (91%)، نشان می‌دهد که احتمالا این جدایه یک گونه مجزا بوده و نیازمند بررسی‌های بیشتر است. همچنین با ترسیم درخت تبارزایی نشان داده شد که این توالی به مجموعه بگوموویروس‌ها تعلق دارد. در این مطالعه بالاترین درصد آلودگی به‌میزان 88/28% مربوط به شهرستان کامیاران بوده و سپس شهرستان‌های سنندج و مریوان با 33/23% و 52/10 % آلودگی به ترتیب در رتبه‌های دوم سوم قرار گرفتند. در بین میزبان‌ها نیز گیاه لوبیا با 40% آلودگی، بالاترین میزان آلودگی و گیاه خیار با 66/6 درصد آلودگی کمترین میزان آلودگی را نشان دادند. با توجه به عدم مطالعه قبلی در زمینه آلودگی گیاهان مختلف به بگوموویروس‌ها در استان کردستان، این اولین بررسی و گزارش از وقوع آلودگی بگوموویروسی در این استان می‌باشد.
|
|
پژوهشگران
|
محمد حاجی زاده (استاد راهنما)، عبدالباسط عزیزی (استاد راهنما)، سامان ابراهیمی (دانشجو)
|