مشخصات پژوهش

عنوان	اثر تیمار ملاتونین بر ماندگاری میوه تازه و کاربرد خشک کن خورشیدی و گرمایش اهمی بر کیفیت میوه تیمار شده توت سفید (Morus alba L.)
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	توت سفید، خشک کردن خورشیدی، گرمایش اهمی، ملاتونین
چکیده	با توجه به ارزش غذایی میوه‌ها و سبزی‌ها، نگهداری و حفظ کیفیت و افزایش ماندگاری این محصولات از اهمیت فراوانی برخوردار است. میوه توت به دلیل سطح رطوبتی بالا، بافتی نرم و بسیار فساد پذیر دارد که موجب کاهش عمر پس از برداشت این میوه می‌گردد. بنابراین استفاده از روش‌هایی برای افزایش ماندگاری این محصول اهمیت بالایی دارد. از اهداف این پژوهش بررسی اثر ملاتونین بر عمر پس از برداشت محصول توت سفید نگهداری شده در سردخانه است. به‌همین منظور پس از انتخاب میوه‌های تازه مناسب و یکسان، محلول‌پاشی ملاتونین در پنج سطح با غلظت‌های صفر (آب مقطر به‌عنوان تیمار شاهد)، 125، 250، 500 و 1000 میکرومولار انجام شد. سپس میوه‌ها بر حسب تیمار انجام شده به 5 دسته تقسیم و در سردخانه در دمای 1 درجه سلسیوس به مدت 12 روز نگهداری شدند. نمونه‌برداری هر 4 روز یکبار بصورت تصادفی از بین میوه‌ها در روزهای 0، 4، 8 و 12 انبارمانی جهت ارزیابی و اندازه‌گیری صفات انجام گردید. بر اساس نتایج حاصل از آزمایش در طول دوره انبارمانی وزن میوه، اسید آسکوربیک، اسیدیته،pH وL* کاهش و فاکتورهای مواد جامد محلول، فنول، فلاونوئید، فعالیت آنزیم پلی فنول اکسیداز (PPO)، ظرفیت ضد اکسایشی (DPPH)، H2O2 و مالون‌دی‌آلدئید (MDA) افزایش یافت. تیمار ملاتونین میزان اسید آسکوربیک، مواد جامد محلول، فنول و فلاونوئید را افزایش داد. همچنین میزان کاهش وزن، غلظت H2O2، MDA و فعالیت آنزیم PPO را کاهش داد. یکی دیگر از روش‌های نگهداری میوه استفاده از روش‌های فرآوری از جمله خشک کردن است. خشک کردن یک روش بسیار موثر و عملی جهت حفظ میوه و کاهش تلفات پس از برداشت محصول است. آزمایش دوم با هدف اثر خشک کن خورشیدی و گرمایش اهمی در افزایش عمر پس از برداشت توت سفید صورت گرفت. تیمارهای خشک کن شامل (T0 : شاهد، T1 : مستقیم بازگشتی بدون جاذب رطوبت، T2 : غیرمستقیم بازگشتی بدون جاذب رطوبت، T3 : مستقیم بدون بازگشت و بدون جاذب رطوبت، T4 : مستقیم بازگشتی با جاذب رطوبت) بودند. بر اساس نتایج آزمایش دوم میزان فنول در تیمار مستقیم بدون بازگشت و بدون جاذب رطوبت و میزان اسیداسکوربیک در تیمارهای مستقیم بدون بازگشت و بدون جاذب رطوبت و مستقیم بازگشتی با جاذب رطوبت در مقایسه با تیمار شاهد کاهش یافت. همچنین میزان فلاونوئید در تیمارهای مستقیم بازگشتی بدون جاذب رطوبت و غیرمستقیم بازگشتی بدون جاذب رطوبت در مقایسه با تیمار شاهد افزایش یافت. بر اساس نتایج گرمایش اهمی در توت سفید، مقدار فنول و فلاونوئید در تیمارهای مختلف گرمایش اهمی به‌طور معنی‌داری در مقایسه با تیمار شاهد کاهش یافت. علاوه بر این تغییرات تیمارهای گرمایش اهمی بر DPPH اثرات متفاوتی را نشان داد. همچنین با افزایش فشار و ولتاژ در گرمایش اهمی، زمان فرآوری و انرژی مصرفی کاهش یافت. بر اساس نتایج حاصل اثرات مثبت تیمار ملاتونین در غلظت 1000 میکرومولار ملاتونین نسبت به سایر غلظت‌ها بیشتر بود. همچنین بر اساس نتایج آزمایش دوم، اثرات مثبتی از تیمارهای خشک کن خورشیدی و گرمایش اهمی بر صفات اندازه‌گیری شده مشاهده نگردید.
پژوهشگران	سیروان منصوری (استاد مشاور)، حسین درویشی (استاد مشاور)، محمود کوشش صبا (استاد راهنما)، ثریا کاکایی (دانشجو)