مشخصات پژوهش

عنوان	تعیین پتانسیل سیل خیزی حوزه آبخیز با استفاده از پارامترهای مورفومتری
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	سیل خیزی، وزن دهی، حوضه دریاچه ارومیه، حوضه های فاقد آمار، دبی پیک لحظه ای سیلاب
چکیده	تعیین پتانسیل سیل خیزی حوضه و زیرحوضه های آن این امکان را فراهم می آورد که با در اولویت قرار دادن زیرحوضه های دارای پتانسیل سیل خیزی بالاتر، منابع مالی و فنی را در این زیرحوضه ها متمرکز نموده و با اجرای اقدامات مناسب آبخیزداری؛ اثرات نامناسب سیلاب را تعدیل نمود. بر این اساس در تحقیق کنونی، پارامترهای متعدد مورفومتری 38 حوزه آبخیز دارای ایستگاه هیدرومتری دریاچه ارومیه محاسبه شد و براساس آنها شاخص ریسک سیل خیزی و شاخص وزنی ریسک سیل خیزی محاسبه گردید. سپس براساس داده های دبی پیک سیلاب در دوره مشترک آماری 26 ساله (از سال آبی 71-1370 تا 96-1395)، مقادیر دبی پیک سیلاب در دوره بازگشت های 2 تا 50 ساله محاسبه شده و کارایی شاخص های ریسک سیل خیزی از طریق مقایسه مقادیر شاخص ها با مقادیر دبی پیک سیلاب در دوره بازگشت های مختلف انجام گرفت. با توجه به ضرایب همبستگی معنی دار بین مساحت و دبی پیک لحظه ای سیلاب در دوره بازگشت های مختلف، رابطه توانی برای محاسبه دبی پیک سیلاب در دوره بازگشت های مختلف براساس مساحت حوضه ارائه شد. ارزیابی شاخص ریسک سیل خیزی محاسبه شده براساس وزن یکسان برای پارامترهای مورفورمتری نشان دهنده ناکارآمدی آن بود در حالیکه شاخص ریسک سیل خیزی وزنی بخوبی قادر به کلاس بندی حوضه های مورد مطالعه از نظر پتانسیل سیل خیزی بود. براساس نتایج بهینه سازی وزن پارامترهای مورفومتری مورد استفاده در شاخص ریسک سیل خیزی وزنی، به ترتیب مساحت حوضه، ضریب شکل هورتون، شاخص هیپسومتری و شیب متوسط حوضه دارای بالاترین وزن بودند. در نهایت براساس شاخص ریسک سیل خیزی وزنی، نقشه ریسک سیل خیزی حوضه های مورد مطالعه تهیه و ارائه شد. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که عدم کالیبراسیون شاخص های ریسک سیل خیزی می تواند منجر به ارائه تفسیرهای دور از واقعیت شود.
پژوهشگران	هادی نیری (استاد مشاور)، خالد اوسطی (استاد راهنما)، سرور رحیمی (دانشجو)