مشخصات پژوهش

عنوان	مطالعه کاریوتیپ و بررسی تغییرات کروموزومی در برخی گونه های آجیلوپس
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	آجیلوپس، تکامل کاریوتیپ، توالی تکراری ساده (SSR)، فیش (FISH)، گندم
چکیده	گونه های گروه گندم (جنس های گندم و آجیلوپس) ژنوم های بزرگ و پیچیده ای دارند و اطلاعات کمی در مورد آن ها موجود است. در این تحقیق، هیبریداسیون فلورسنت در محل (فیش) با استفاده از کاوشگر توالی ریزماهواره ای (CTT)10برای بررسی کاریوتیپ 18 ژنوتیپ از هفت گونه ی آجیلوپس به کار رفت. روش فیش با استفاده از کاوشگر 10(CTT)، الگوهای باندی مشابه نواربندی C به وجود می آورد. توالی 10(CTT) توانست کروموزوم ها را در همه ی گونه ها شامل گونه های دیپلوئید؛ آجیلوپس کوموزا (Ae. comosa Sm.; 2n = 2x = 14; MM) و آجیلوپس آمبلولاتا ( Ae. umbellulata Zhuk.; 2n = 2x = 14; UU) و گونه های تتراپلوئید؛ آجیلوپس جنیکولاتا (Ae. geniculata Roth.; 2n = 4x = 28; UgUgMgMg)، آجیلوپس بیانسیالیس (Ae. biuncialis Vis. 2n = 4x = 28; UbUbMbMb)، آجیلوپس کلومناریس (Ae. columnaris Zhuk. 2n = 4x = 28; UcUcXcXc) آجیلوپس نگلکتا (Ae. neglecta Req. 2n = 4x = 28; UnUnXnXn) و آجیلوپس کراسا (Ae. crassa Boiss.; 2n = 4x = 28; Dcr1Dcr1Xcr1Xcr1) شناسایی کند. چندشکلی و بازسازی های کروموزومی در میان ژنوتیپ های مختلف هر گونه مشاهده شد. بر اساس این روش، زیرژنوم Xآجیلوپس کلومناریس و آجیلوپس نگلکتا مشابه هم بوده و لذا احتمالاً منشا مشترک دارند. از طرفی، این زیرژنوم تفاوت های زیادی با ژنوم گونه ی دیپلوئید آجیلوپس کوموزا و هم چنین با زیرژنوم های X در آجیلوپس جنیکولاتا و آجیلوپس بیانسیالیس نشان داد و دارای نواحی هتروکروماتینی بیشتری نسبت به آن ها بود، بنابراین احتمالا فرض منشا گرفتن زیرژنوم X از ژنوم M آجیلوپس کوموزا درست نیست. الگوی باندی ژنوم U در گونه های تتراپلوئید به ژنوم U والد دیپلوئید یعنی آجیلوپس آمبلولاتا شباهت داشت و این موضوع، فرضیه ی تکامل ژنومی پایدار-متغیر را تقویت می کند. اگرچه در آجیلوپس تاوشی (ژنوم ) باندهای 10(CTT) بسیار کمیاب است با این حال این باندها در همه کروموزوم های آجیلوپس کراسا مشاهده شد. لذا در آجیلوپس کراسا احتمالاً بازآرایی های ژنومی و توزیع توالی تکراری ماهواره ای بین زیرژنوم های XوD اتفاق افتاده است. نتایج نشان داد که فیش با کاوشگر (CTT)10، ابزاری مناسب جهت شناسایی کروموزوم ها در گونه های مختلف آجیلوپس است و می تواند به عنوان یک روش جدید برای مطالعه کاریوتیپ، روابط تکاملی و انشعاب گونه ها در جنس آجیلوپس را نمایان تر کند.
پژوهشگران	آنالیزا ماسون (استاد مشاور)، قادر میرزاقادری (استاد راهنما)، زینت عبدالملکی (دانشجو)