مشخصات پژوهش

عنوان	ارزیابی مقاومت به خشکی در ارقام گندم با توجه به سرعت و طول دوره پرشدن دانه و برخی صفات فیزیولوژیک
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	آبیاری تکمیلی، تنش خشکی، سرعت پرشدن دانه، کیفیت دانه، گندم
چکیده	به منظور ارزیابی مقاومت به خشکی در ارقام گندم با توجه به سرعت و طول دوره پرشدن دانه و برخی صفات فیزیولوژیک، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان اجراء شد. سطوح مختلف آبیاری به عنوان فاکتور اصلی و در سه سطح شامل 1- تیمار بدون آبیاری (دیم)، 2- تیمار یکبار آبیاری در مرحله سنبله دهی و 3- تیمار دوبار آبیاری در مرحله سنبله دهی و .دانه بندی. همچنین پنج رقم گندم شامل 4 رقم دیم (سرداری، هما، سیروان و ریژاو) و یک رقم آبی (سیروان)، به عنوان فاکتور فرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر سطوح آبیاری و رقم بر تعداد سنبله در مترمربع، وزن سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، وزن نهایی تک دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، غلظت پتاسیم و آهن دانه معنی دار شد. در بین ارقام مورد بررسی رقم سیروان بیشترین عملکرد را تحت تیمار دوبار آبیاری به خود اختصاص داد. در شرایط تنش خشکی وزن ساختارهای غیر دانه ای تک سنبله و وزن ساقه در مترمربع کاهش چشمگیری داشت، که این کاهش احتمالا به دلیل انتقال مجدد از این بخش ها به دانه های در حال رشد و جلوگیری از افت زیاد عملکرد می باشد. ارقام از لحاظ SSI دارای تفاوت های معنی داری بودند به طوریکه رقم سرداری به جهت دارا بودن کمترین مقدار SSI نسبت به ارقام دیگر مقاومت بیشتری را نشان داد. در بین ارقام نیز رقم سیروان و رقم ریژاو به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد روز تا رسیدن به حداکثر پرشدن دانه را دارا بودند. بیشترین متوسط سرعت پرشدن دانه در بین ارقام، مربوط به رقم هما و کمترین میزان هم مربوط به رقم ریژاو بود. در بین تیمار های مختلف آبیاری، رژیم دوبار آبیاری و رژیم بدون آبیاری (دیم) به ترتیب از بیشترین و کمترین دوره مؤثر پرشدن دانه برخوردار بودند. وزن نهایی تک دانه در تیمار دوبار آبیاری در تمامی ارقام بیشتر از سطوح آبیاری دیگر بود و کمترین وزن نهایی دانه هم مربوط به رژیم بدون آبیاری بود. رقم سرداری نیز نسبت به ارقام دیگر ثبات عملکرد بیشتر و مقاومت به خشکی بیشتری را نشان داد. غلظت پتاسیم دانه نیز تحت تنش رطوبتی همانند غلظت فسفر، برخلاف غلظت عنصر روی افزایش قابل ملاحظه ای را نشان دادند.
پژوهشگران	عادل سی و سه مرده (استاد راهنما)، فرزاد حسین پناهی قروچای (استاد راهنما)، هوشمند امجدی (دانشجو)