مشخصات پژوهش

عنوان	ارزیابی و پهنه بندی تحول کارست حوضه آبریز غار سهولان مهاباد با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	پتانسیل کارست، روش تحلیل سلسله مراتبی، پهنه بندی، غار سهولان.
چکیده	شناخت عوامل مؤثر در تحول کارست و پهنه­بندی تحول آن در زمینه مطالعات مربوط به منابع آب کارست دارای جایگاه ویژ­ه­ای است. هدف از این پژوهش ارزیابی و پهنه­بندی پتانسیل توسعه کارست در محدوده غار سهولان در جنوب شرق شهرستان مهاباد در استان آذربایجان غربی با استفاده از روش AHPمی­باشد. در این تحقیق لایه­های اطلاعاتی لیتولوژی، شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از آبراهه، فاصله از گسل و کاربری اراضی به عنوان نقشه­های عامل در نظر گرفته شدند. همچنین به منظور استخراج مدل پتانسیل توسعه کارست، لایه های فوق در محیط GISفراخوانی شدند. لایه­های اطلاعاتی مختلف با اعمال قضاوت کارشناسی (به ویژه با عنایت به وجود غار سهولان به عنوان برجسته ترین شاهد پالئوکارست) و اختصاص وزن به هر لایه در نرم افزار Expert Choice و بازدیدهای میدانی به صورت نقشه­های معیار طبقه بندی شدند. درنهایت با توجه به وزن به دست آمده نقشه پهنه بندی توسعه کارست به دست آمد. نتایج به دست آمده نشان داد که از کل مساحت حوضه آبریز غار، 88/42 درصد در طبقه کمتر توسعه­یافته، 37/33 درصد در طبقه توسعه­نیافته، 92/16 درصد در طبقه متوسط و 83/6 درصد در طبقه توسعه­یافته قرارگرفته است. ازاین رو، عامل لیتولوژی منطقه باارزش 667/0 بیشترین وزن و مهم ترین عامل کنترل کننده پتانسیل توسعه کارست در منطقه موردمطالعه بوده است و عامل کاربری اراضی باارزش 043/0 کمترین وزن را به خود اختصاص داده است که کمترین تأثیر را در کارست زایی کنونی حوضه به خود اختصاص داده است. نتایج نشانگر آن است که به ترتیب عوامل زمین شناسی، هیدرولوژی، توپوگرافی و عوامل انسانی مهم ترین نقش را در توسعه کنونی کارست در این منطقه داشته­اند و وجود غار سهولان به عنوان شاهد برجسته پالئوکلیمایی بر نقش فاکتورهای اقلیمی دیرین در توسعه کارست گذشته منطقه دلالت دارد.
پژوهشگران	سارا محمدی (نفر سوم)، هیمن شهابی (نفر دوم)، سعید خضری (نفر اول)