|
عنوان
|
ارزیابی روند گسترش افقی شهر در حریم گسل های لرزه ای و مناطق خطرپذیر طبیعی و پیامدهای آن (مطالعه موردی: شهرستان سقز در استان کردستان)
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
|
|
کلیدواژه‌ها
|
گسل، زمین لرزه، گسترش شهر، آسیب پذیری شهرها ،شهر سقز.
|
|
چکیده
|
مروری بر پژوهش های مختلف در حوزه سکونتگاههای انسانی نشان می دهد که مکان گزینی و استقرار آنها همواره متاثر از ویژگیهای محیط طبیعی و ساختار زمین شناسی بوده است، بر این اساس مکان استقرار (دشت ها، دامنه و غیره) بخش اعظم سکونتگاههای انسانی بطور اعم و سکونتگاههای شهری بطور اخص همواره بدلیل مجاورت نسبی با گسل ها در معرض تاثیر پذیری از وقوع پدیده هایی چون زلزله، روراندگی، زمین لغزش و غیره بوده است. وقوع زلزله های متعدد در طی دهه های اخیر در نقاط مختلف کشور و پیامد های منفی گسترده آن بویژه بر روی کانونهای شهری دلیلی بر اثبات این مدعاست، شهر سقز واقع در استان کردستان بواسطه اسقرار در مجاورت گسل های متعدد (گسل های رودخانه سقز، رودخانه ولیخان، سنته و غیره) از جمله سکونتگاههایی است که از یک سو ویژگیهای بستر طبیعی استقرار آن امکان تاثیر پذیری از این ویژگی را فراهم ساخته اند و از سوی دیگر توسعه افقی شهر در طی دهه های اخیر در جهت گسل های فوق زمینه های تاثیرپذیری را به شدت افزایش داده است. بر این اساس، این نوشتار در پی آنست که ضمن بررسی امکان خطرپذیری وقوع زلزله به واکاوی نقش توسعه فیزیکی و افقی شهر در افزایش خطرپذیری زلزله بپردازد. برای این منظور، با استفاده از نقشه های رقومی توپوگرافی و زمین شناسی به مقیاس 250000: 1و با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی و داده های لرزه نگاری دستگاهی و تاریخی، نقشه منحنی های هملرز و پهنه بندی خطر زمین لرزه ترسیم شدند. نتایج پژوهش نشان می دهند که بر اساس نقشه سایز موتکتونیک و بررسی تاریخ وقوع زمین لرزه در منطقه امکان وقوع زلزله های با شدت بالا در منطقه سقز وجود دارد و همچنین شهر، شتابزده به سمت ارتفاعات ناپایدار و در بخشهای شمالی و غربی شهر در حریم گسل های فرعی درجه دو توسعه پیدا کرده است. بر این اساس تدوین تدابیر و برنامه های استراتژیک در راستای کاهش خطرپذیری از وقوع زلزله از طریق کنترل و سمت و سودهی بهینه به توسعه افقی شهر لازم و ضروری است.
|
|
پژوهشگران
|
ممند سالاری (نفر چهارم)، محمود یزدانی (نفر سوم)، ارسطو یاری (نفر دوم)، هیمن شهابی (نفر اول)
|