مشخصات پژوهش

عنوان	مدلسازی خطر پراکنش پروانه جوانه خوار بلوط در جنگلهای استان کردستان
نوع پژوهش	طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها	پروانه جوانه خوار بلوط، رگرسیون لجستیک، فرایند تحلیل سلسله مراتبی، سامانه اطلاعات جغرافیایی، منحنی راک، نقشه پهنه بندی
چکیده	پروانه جوانه خوار بلوط از جمله آفات مهم جنگلهای بلوط است که هر ساله خسارتهای قابل توجهی را به این جنگلها وارد می کند. در تحقیق حاضر به منظور رتبه بندی و مدلسازی عوامل موثر بر پراکنش این آفت از روش تحلیل سلسله مراتبی و رگرسیون لجستیک استفاده شد، با استفاده از داده های جمع آوری شده، بانک اطلاعاتی از موقعیت مکانی برای نقاط آفت زده و بدون آفت جنگل های شهرستانهای مریوان و سروآباد تهیه شد. به منظور شناسایی، وزن دهی و رتبه بندی عوامل موثر بر آفت دو پرسشنامه تهیه و برای کارشناسان و پژوهشگران خبره در این زمینه ارسال شد. با تحلیل سلسله مراتبی، عامل های موثر بر پراکنش آفت به ترتیب در چهار گروه عوامل مدیریتی، اقلیمی، انسانی و محیطی طبقه بندی شدند. مقایسه زوجی نشان داد که از بین زیرمعیارهای عوامل محیطی، اقلیمی، مدیریتی و انسانی به ترتیب ارتفاع از سطح دریا، وقوع پدیده گرد و غبار (ریزگردها)، سیاستگذاریهای نادرست از بالا به پایین و فاصله از جاده مهمترین عاملها در پراکنش آفت بودند. مدلسازی متغیرهای کمی با استفاده از رگرسیون لجستیک در محیط نرم افزار SPSS انجام شد. بر پایه این مدل در مریوان متغیرهای فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از جاده، شیب و ارتفاع از سطح دریا دارای رابطه معکوس و متغیرهای فاصله از آبراهه، فاصله از اراضی کشاورزی و جهت دارای رابطه مثبتی با پراکنش آفت بود. در سروآباد نیز با فاصله گرفتن از مناطق مسکونی، فاصله از آبراهه، فاصله از جاده و افزایش شیب و ارتفاع از سطح دریا احتمال حضور آفت کاهش و با افزایش فاصله از اراضی کشاورزی احتمال حضور آفت جوانه خوار بلوط افزایش می یابد. اعتبارسنجی مدلهای تهیه شده حاکی از دقت بالای آنها در پیش بینی احتمال حضور آفت بود (Nagelkerke R2>0.4 و ROC>0.84 در هر دو شهرستان). در نهایت با استفاده از این مدلها و نقشه پیش بینی احتمال وجود آفت، پهنه بندی لایه ها در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) صورت گرفت و نقشه خطر وجود آفت برای جنگلهای مریوان و سروآباد به چهار رده کم خطر، خطر متوسط، پرخطر و بحرانی تقسیم گردید. بر پایه این نقشه ها به ترتیب 29 و 14 درصد از جنگلهای مریوان و سروآباد در ناحیه بحرانی قرار گرفت که نیازمند توجه و اقدام فوری است. در پایان راهکارهای عملیاتی برای مبارزه با آفت به تفکیک در هر کدام از طبقه های خطر چهارگانه پیشنهاد شد.
پژوهشگران	عبدالله نادری (همکار)، مهتاب پیرباوقار (همکار)، احمد ولی پور (مجری اول)