مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی حکم فقهی قنوت نماز صبح در مذاهب اربعه
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	قنوت- حکم- موافقان- مخالفان- مذاهب اربعه
چکیده	قنوت در لغت به معنای طاعت، بندگی، خشوع، خضوع و سکوت استعمال شده است و در استعمال قرآنی و نبوی هم در همین معنا به کار رفته است. اما در اصطلاح فقهی، قنوت به دعایی گفته می شود که در زمان و حالت مخصوص یعنی در حالت قیام در برابر ذات احدیت خوانده می شود. قنوت به طور مطلق مورد قبول همه ی فقها است. یعنی خواندن قنوت در نماز به معنای دعا کردن، هیچ اشکال شرعی ندارد همان گونه که خواندن قنوت در هنگام نزول حوادث و بلایا هم مورد قبول همه ی فقها است و می توان آن را در همه ی نمازهای فرض به جا آورد. همچنین، خواندن قنوت در نماز وتر به طور کلی مورد پذیرش فقهای مذاهب اربعه است و تنها اختلاف در این باره به زمان خواندن قنوت بر می گردد که از نظر مذهب حنفی خواندن قنوت در نماز وتر در تمام سال جایز است ولی در مذهب شافعی، رای راجح این است که قنوت وتر در نیمه ی دوّم ماه رمضان خوانده می شود. فقهای اسلامی درباره ی موارد فوق، به طور کلی اتفاق نظر دارند اما درمورد مشروعیّت خواندن قنوت در نماز صبح به طور مستمر و پی در پی اختلاف نظر دارند و در این باره سه رأی ابراز داشته اند: شافعیه و موافقان آنان معتقدند که خواندن قنوت در نماز صبح به طور مستمر سنت است و در تأیید رای خود به دلایل حدیثی و نقلی و عقلی استناد کرده اند. در برابر این رأی، برخی از فقها از جمله حنفی ها و حنبلیان معتقدند که خواندن قنوت در نماز صبح، بدعت و منسوخ است. این عدّه از فقها هم در تأیید رای خود به پاره ای از دلایل حدیثی و نقلی استناد کرده اند. رأی سوّم در مسأله، این است که خواندن و نخواندن قنوت هر دو جایز است به دلیل این که مخالفان و موافقان قنوت هر دو در تأیید رای خود به احادیث صحیح استناد کرده اند و خواندن قنوت جزو مسائل اجتهادی است. از میان آرای موجود در مسأله ی مورد بحث چنین به نظر می آید که رأی قائلان به عدم مشروعیّت خواندن قنوت در نماز صبح به طور مستمر، راجح و برگزیده است.
پژوهشگران	سید محمد باقر حسینی (دانشجو)، سید نوید نقشبندی (استاد مشاور)، سالم افسری (استاد راهنما)