|
عنوان
|
بررسی تنوع ژنتیکی گندم نان از لحاظ محتوی روی دانه با استفاده از نشانگر ریزماهواره
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژه‌ها
|
روی ، نشانگر ریزماهواره، تنوع ژنتیکی، رگرسیون گام به گام، ضریب تشابه دایس ، PIC
|
|
چکیده
|
کمبود ریر مغذی هایی همچون آهن، روی و ویتامین ها (گرسنگی پنهان) از عوامل اساسی تهدید کننده سلامتی در سراسر ایران به شمار می رود. این کمبود در مناطقی مانند حومه شهرها و روستاها که منشا غذای مورد استفاده آن ها غلات و به ویژه گندم است محسوس تر می باشد. ارزیابی تنوع ژنتیکی به عنوان راهبرد پایه ای در برنامه های اصلاح گیاهان برای شناسایی ژن های مقاوم نسبت به تنش ها، ژن های کنترل کننده صفات کمی وکیفی مطلوب ضروری است. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی محتوی روی در دانه برخی از ارقام مورد کشت در ایران، 42 ژنوتیپ گندم مورد مطالعه قرار گرفت. برای بررسی تنوع ژنتیکی در سطح مولکولی از 27 آغازگر چندشکل ریزماهواره استفاده شد. میزان تشابه افراد با ضریب تشابه دایس و الگوریتم Neighbor joining تعیین شد. دندروگرام حاصل از داده های ژنتیکی تطابق قابل توجهی با اطلاعات شجره ای داشت و ژنوتیپ ها در خوشه های مجزا قرار گرفتند. بیشترین میزان چندشکلی (PIC) به میزان 0.7979 مربوط به آغازگر gwm282 و کمترین آن مربوط به آغازگر wmc289-2 بود. به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی ارقام از نظر محتوی روی، این ژنوتیپ ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و برای دو سال متوالی مورد کشت و ارزیابی قرار گرفتند. با توجه به نتیجه مقایسه میانگین ها بر مبنای LSD فیشر، ژنوتیپ های گاسپارد و سبلان از لحاظ محتوی روی در سال اول برتر بودند و با توجه به معنی دار نبودن اثر متقابل سال و ژنوتیپ بر مبنای نتایج حاصل از تجزیه مرکب، در سال دوم نیز رتبه بندی ارقام به همین منوال بود. دامنه تغییرات محتوی روی در سال اول بین 81-38 میلی گرم بر کیلوگرم و در سال دوم بین 65-33 میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد. برای تعیین نواحی کروموزومی مرتبط با جذب روی، تجزیه رگرسیون گام به گام انجام شد و نشانگرهای barc48-b(1A)، barc48-c(1A)، gwm400-a(7B)، barc29-b(7A)، gwm312-a(2A) و barc67-c(3A) با صفت محتوی روی در بذر مرتبط بودند. برای بررسی ماتریس های فاصله حاصل از محتوی روی دانه و نشانگرهای ریزماهواره از آزمون مانتل استفاده شد. این آزمون در سطح 5% معنی دار نبود. بدین معنی که بین خوشه بندی حاصل از داه ای ژنوتیپی و صفت محتوی روی دانه مطابقت قابل توجهی وجود ندارد.
|
|
پژوهشگران
|
هادی محمدزاده (دانشجو)، قادر میرزاقادری (استاد مشاور)، هدیه بدخشان (استاد راهنما)
|