نظر به ای نکه بخش اعظم استان کردستان در منطقه نیمهاستپی کشور بوده و دیمکاری بهعنوان یکی از اصلیترین عوامل تخریب مراتع این استان محسوب میشود، این استان بهعنوان ناحیه نمونه تحقیقاتی انتخاب شد. بهمنظور تعیین اثر تبدیل مراتع به دیمزار بر میزان ذخایرکربن اکوسیستم، با پیمایش صحرایی، مناطق تحت عملیات کشت دیم و مراتعطبیعی مجاور آن بهعنوان تیمار شاهد شناسایی شد. در ادامه در هر یک از تیمارهای مشخص شده اقدام به تعیین مناطق معرف شده و نمونهبرداری از خاک از عمق 50 سانتیمتری انجام شد. تیمارها طوری انتخاب شدند که در هر تیمار و مرتع مجاور آن (شاهد) خصوصیات اکولوژیکی (خاک، توپوگرافی و اقلیم) یکسان بوده و تنها عامل کاربری زمین متغییر است. همچنین در انتخاب تیمارهای مورد مطالعه به خصوصیاتی نظیر تنوع کشت (گیاهان یکساله یا چندساله) و فیزیوگرافی (شیب) نیز توجه شد. تحلیل دادهها با استفاده از آزمون تیاستیودنت مستقل و تجزیه واریانس یکطرفه انجام شد. نتایج تجزیه و تحلیل 19 تیمار تحت کشتدیم و 114 نمونه خاک از مناطق مذکور نشان داد که بهطورکلی در مناطق مورد مطالعه در این تحقیق تبدیل مراتع به دیمزار دارای تأثیر معنیدار بر ذخایر کربن اکوسیستم است. نوع و شدت تغییرات بستگی به نوع گونه کشت شده و توپوگرافی خواهد داشت. کشت گونههای چندساله و پایا نسبتبه گونههای یکساله نظیر گندم (کاهش 21 درصدی کربن خاک) در مجموع تأثیر منفی کمتری بر ذخایر کربن خاک خواهد داشت. رهاسازی اراضی دیم بدترین نوع کاربری زمین از حیث فقر کربنآلیخاک ارزیابی شد و بهطور متوسط منجربه کاهش 25 درصدی کربن آلی خاک شد. همچنین اثر تبدیل مراتع به دیمزار بر ذخایرکربن به میزان شیب اراضی بستگی داشت، به طوریکه با افزایش شیب، کمیت کربن آلی خاک افت بیشتری نشان داد.
