عنوان
|
ارتباط گلیادین ها و شاخص های کیفیت نانوایی در ارقام گندم زمستانه و بهاره شمال غرب کشور و مقایسه با ارقام اصلاح شده
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپشده در مجلات علمی
|
کلیدواژهها
|
شاخص های کیفیت نانوایی، ارقام بومی گندم، چند شکلی گلیادینی
|
چکیده
|
تعداد 165 رقم بومی گندم از شمال غرب کشور در قالب دو طرح آزمایشی بهاره و پاییزه در ایستگاه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز مورد بررسی قرار گرفتند. در این آزمایش ها ضمن حذف ناخالصی های آشکار و تکثیر بذر در شرایط یکنواخت، تیپ رشدی 104 توده بومی شناسایی شد و نمونه هایی به صورت تک خوشه از آنها برداشت گردید. حداقل سه نمونه از این ارقام، به همراه 44 رقم اصلاح شده گندم با روش A-PAGE تجزیه شدند. از بذر تکثیر شده در شرایط یکسان مزرعه ای برای تعیین کیفیت نانوایی از طریق شاخص هایی که به مقدار بذر کم نیاز دارند (حدود 50 گرم)، مانند سختی دانه، درصد پروتئین، درصد جذب آب توسط آرد، حجم قرص نان، رسوب زلنی و حجم رسوب SDS استفاده گردید. همه گلیادین ها در ارقام بومی و اصلاح شده چند شکلی نشان دادند. تعداد نوار گلیادین در ارقام بومی زمستانه (34/1 ± 28) به شکل معنی داری بیشتر از ارقام اصلاح شده زمستانه (89/0±21) بود. در حالی که میانگین تعداد گلیادین در ارقام بومی بهاره (21/1±25) با ارقام اصلاح شده بهاره (33/1 ± 26) اختلاف معنی دار نداشت. میانگین شاخص های کیفیت در ارقام اصلاح شده بیشتر از ارقام بومی بود ولی فقط میزان سختی دانه و جذب آب در این دو گروه اختلاف معنی دار نشان دادند (05/p). میانگین این شاخص ها در گندم های بهاره بویژه از لحاظ درصد پروتئین، رسوب زلنی و حجم قرص نان بیشتر از گندم های زمستانه بدست آمد. در هر دو گروه زمستانه و بهاره همبستگی 7 تا 11 نوار گلیادین با برخی از این شاخص ها مثبت و معنی دار و با همین تعداد گلیادین منفی و معنی دار بود. بررسی تجزیه همبستگی ها و تجزیه کلاسترهای گوناگون در این پژوهش امکان داد که به ترتیب ارقام بومی زمستانه با شماره بانک ژن 10425، 11071، 11203، 12074 و 11029 و ارقام بومی بهاره 10422، 11012، 11204 و 1422 به خاطر داشتن پروتئین های مطلوب بیشتر و شاخص های کیفی بالاتر جهت هرگونه استفاده در برنامه های اصلاح کیفیت نانوایی معرفی شوند.
|
پژوهشگران
|
هدیه بدخشان (نفر دوم)، بهروز پیرایش فر (نفر پنجم)، صفر نصراله زاده (نفر چهارم)، امید سفالیان (نفر سوم)، مصطفی ولی زاده (نفر اول)
|