|
عنوان
|
استحباب خروج از خلاف در مذهب شافعی
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
|
|
کلیدواژه‌ها
|
جتهاد - تقلید - خلاف - مراعات خلاف - احتیاط
|
|
چکیده
|
خلاف فقهی عبارت است ازوجود فتاوای فقهی مختلف در مسأله واحد، منشأ خلاف تعارض ظاهری ادله شرع و اختلاف نظرهای فقیهان در روش استنباط احکام است. این که در مقام اجتهاد، توجه به آرای دیگر مجتهدان و نظر در دلیل مخالف و صدور فتوا بر وفق فتوای دیگران یا نزدیک به نظر آنان لازم است یا خیر، خود محل اختلاف است. علمای شافعی که اجتهادات خود را محتمل الخطا و فتاوی دیگران را محتمل الصواب می شمارند، خروج از خلاف را چه در مقام اجتهاد و چه در موضع تقلید مستحب می دانند. مراد از این استحباب آن است که مجتهد در هنگام بذل وسع برای استنباط حکم شرعی، در حدود تجویز ادله شرعی، موافق یا نزدیک به فتوای موجود در مسأله فتوا دهد و از ایجاد اختلاف یا توسعه دایره آن اجتناب ورزد. مبنای این استحباب، احتمال صحت فتوای مخالف است. عمل به این قاعده مشروط به "قوّت مأخذ مخالف"، "عدم وقوع در محذور شرعی" و "عدم وقوع در خلافی دیگر" است. در هر حال اعتقاد به احتمال صحت آرای دیگران، اثر قابل ملاحظه ای در هم گرایی مذاهب اسلامی دارد.
|
|
پژوهشگران
|
سالم افسری (نفر دوم)، جلیل امیدی (نفر اول)
|