عنوان	تحلیلی بر عوامل مؤثر در ترافیک هسته مرکزی شهر سقز
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	تراکم ترافیک، ترافیک شهری، شهر سقز، مدیریت ترافیک، روش تحقیق آمیخته، هسته مرکزی
چکیده	پدیده ترافیک در هسته مرکزی شهرها، به‌ویژه در شهرهای متوسط ایران، از مهم‌ترین چالش‌های مدیریت شهری محسوب می‌شود و پیامدهای متعددی در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و کیفیت زندگی شهروندان به همراه دارد. پژوهش حاضر باهدف شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر ترافیک هسته مرکزی شهر سقز انجام‌شده است. روش تحقیق از نوع ترکیبی (کمی_کیفی) بوده و برای گردآوری داده‌ها از ابزارهای گوناگون شامل پرسشنامه محقق‌ساخته، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و داده‌های مکانی (GIS) استفاده‌شده است. جامعه آماری شامل کلیه ساکنان شهر سقز است که 490 نفر به‌صورت تصادفی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. همچنین، 15 نفر از مدیران و کارشناسان حوزه ترافیک شهری به‌صورت هدفمند در مصاحبه‌ها مشارکت داشتند. یافته‌های کمی نشان داد که عوامل کالبدی نظیر کمبود پارکینگ، عرض محدود معابر، تمرکز کاربری‌های جاذب سفر و ضعف یکپارچگی شبکه معابر، بیشترین تأثیر را بر وضعیت ترافیک دارند. عوامل مدیریتی مانند نبود سیاست‌های مؤثر در کنترل تقاضای سفر، ضعف هماهنگی نهادی و ناکارآمدی در اعمال قوانین نیز از عوامل برجسته محسوب می‌شوند. در کنار این موارد، عوامل فردی (مالکیت و وابستگی بالا به خودروی شخصی)، اجتماعی–فرهنگی (نگرش منفی نسبت به حمل‌ونقل عمومی و فرهنگ رانندگی) و اقتصادی (هزینه‌های پایین استفاده از خودرو در مقایسه با حمل‌ونقل عمومی) نیز نقش تشدیدکننده دارند. تحلیل‌های کیفی مبتنی بر مصاحبه‌ها، بر اهمیت مدیریت تقاضای سفر، بهبود کیفیت خدمات حمل‌ونقل عمومی و لزوم فرهنگ‌سازی اجتماعی در کنار اصلاحات کالبدی تأکید نمود. بر اساس نتایج پژوهش، ترکیب عوامل کالبدی و مدیریتی بیشترین سهم را در شکل‌گیری وضعیت ترافیک هسته مرکزی سقز دارند. راهکارهای پیشنهادی شامل توسعه و نوسازی سیستم حمل‌ونقل عمومی، سامان‌دهی پارکینگ‌های حاشیه‌ای و طبقاتی، بهینه‌سازی شبکه معابر و پیاده‌راه‌ها، ارتقای هماهنگی بین نهادهای متولی و آموزش و فرهنگ‌سازی در حوزه رفتارهای ترافیکی است. این پژوهش با تمرکز بر شهر سقز، تصویری جامع از ماهیت چندبعدی ترافیک شهری ارائه داده و نتایج آن می‌تواند به‌عنوان الگویی کاربردی برای مدیریت ترافیک در شهرهای متوسط ایران مورداستفاده قرار گیرد.
پژوهشگران	زاهد یوسفی (استاد راهنما)، زانیار سعیدزاده (دانشجو)