عنوان	شناسایی و اولویت‌بندی نواحی مستعد تولیدات کشاورزی در قلمروهای عشایری
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	قلمرو کوچ‌نشینان، توسعه کشاورزی، تولیدات دامی و زراعی، کردستان
چکیده	مقدمه: روابط و مناسبات بین سکونتگاه­ها و بویژه بین شهر و روستا که خود را عمدتا به شکل جریان­های جمعیت، کالا، سرمایه، عقاید، اطلاعات و نوآوری نشان می­دهد، پدیده­ای فضایی – مکانی و جغرافیایی بوده و شناخت، تبیین و کشف قانونمندی­های کلی حاکم برآن، در چهارچوب روابط متقابل انسان و محیط موضوعی جغرافیایی بوده و از اهمیت نظری و کاربردی ویژه برخودار است. هدف پژوهش: هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی و اولویت‌بندی نواحی مستعد تولیدات کشاورزی در قلمروهای عشایری است که به صورت مطالعه موردی در استان کردستان انجام شده است. روش­شناسی تحقیق: مطالعه حاضر به لحاظ هدف، یک پژوهش کاربردی است و از نظر ماهیت و روش، در آن از ترکیبی از روش‌های توصیفی تحلیلی، پیمایشی و همبستگی استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده از ترکیبی از تکنیک‌ها و ابزارهای مختلف (مدل تاپسیس، میانگین وزنی، تکنیک تحلیل خوشه‌ای، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و ضریب همبستگی پیرسون (نرم‌افزار SPSS)) استفاده شده است. قلمروجغرافیایی پژوهش: استان کردستان که شامل ده شهرستان است، قلمرو جغرافیایی مطالعه حاضر است. یافته ­ها و بحث: یافته‌ها نشان داد از نظر ظرفیت تولیدات کشاورزی، سه شهرستان سقز، دیواندره و بیجار به‌ترتیب با ضرایب 160/0، 149/0 و 162/0، رتبه‌های اول تا سوم و سه شهرستان سروآباد، بانه و سنندج به‌ترتیب با ضرایب 007/0، 038/0 و 052/0، آخرین رتبه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. نتایج تکنیک تحلیل خوشه‌ای و توزیع فضایی نشان داد شهرستان‌های شمالی استان (به استثنای شهرستان بانه) نسبت به شهرستان‌های نیمه جنوبی، دارای ظرفیت تولیدات کشاورزی بیشتری هستند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد میان متغیرهای مساحت کل، مساحت کل اراضی (زراعی و باغی)، مساحت کل اراضی (زراعی) و مساحت مراتع، با متغیر وابسته پژوهش ارتباط آماری مثبت و معنی‌داری وجود دارد. میزان همبستگی متغیرهای مذکور با ظرفیت تولیدات کشاورزی شهرستان‌های استان کردستان به ترتیب 778/0، 673/0، 676/0 و 782/0، بوده است. نتایج: در راستای احداث صنایع تبدیلی و تکمیلی و فراوری تولیدات کشاورزی، می‌توان از ظرفیت نواحی مستعد تولیدات کشاورزی استفاده نمود. همچنین جلوگیری از تغییر کاربری اراضی زراعی و مراتع، باید در اولویت برنامه‌ریزی‌های توسعه کشاورزی استان کردستان قرار گیرد.
پژوهشگران	داود جمینی (نفر اول)، حمزه رحیمی (نفر دوم)، رامین آتش بهار (نفر سوم)