عنوان	اثر کاربرد سطوح مختلف اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک بر عملکرد و کیفیت دانه نخود (Cicer arietinum L.)
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	تعداد غلاف، شاخص برداشت، عناصر غذایی، میزان پروتئین دانه، وزن 100 دانه
چکیده	با توجه به اهمیت نخود (Cicer arietinum L.)، از نظر ارزش غذایی و مساحت کشت آن در دیم‌ زارها، این پژوهش با هدف بررسی اثر کاربرد سطوح مختلف اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک بر عملکرد و کیفیت دانه، نخود آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه‎ای واقع در شهرستان کرمانشاه با مختصات جغرافیایی 34.45 درجه شمالی و 46.58 درجه شرقی به­‌صورت دیم اجرا شد. عوامل آزمایش شامل محلول ‌پاشی برگی اسید هیومیک با سه سطح صفر، سه و شش لیتر در هکتار به‌عنوان عامل اول و اسید سالیسیلک در چهار سطح صفر، 50، 100 و 150 میلی گرم در لیتر بودند. گیاهان در دو مرحله شروع ساقه‌ رفتن (BBCH 30) و قبل از گل‌دهی (BBCH 59) محلول‌ پاشی شدند. عملکرد و اجزای عملکرد نخود تحت تأثیر اثر ساده محلول‌­پاشی با سالیسیلیک اسید قرار گرفتند. غلظت فسفر، روی، آهن و منگنز دانه تحت تأثیر اثر متقابل محلول­‌پاشی اسید هیومیک و سالیسیلیک اسید معنی­‌دار شد. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد غلاف در بوته (20.87 عدد) با کاربرد 150 میلی گرم در لیتر اسید سالیسیلیک به‌دست آمد. کاربرد غلظت 150 میلی‌ گرم در لیتر اسید سالیسیلیک به‌ترتیب باعث افزایش 35.2 و 26.8 درصدی تعداد دانه در مترمربع و وزن 100 دانه نخود نسبت به شاهد آن شد. بیشترین عملکرد دانه، عملکرد زیستی و شاخص برداشت با کاربرد 150 میلی ‌گرم در لیتر اسید سالیسیلیک به‌‌دست آمد. محلول‌ پاشی گیاهان نخود با اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک سبب افزایش میزان عناصر غذایی و پروتئین دانه شد و کیفیت دانه نخود را افزایش داد. به‌طور کلی، محلول‌ پاشی اسید هیومیک با غلظت شش لیتر در هکتار و اسید سالیسیلیک با غلظت 150 میلی گرم در لیتر نقش مؤثرتری در افزایش غلظت عناصر، عملکرد و اجزای عملکرد نخود داشت. بنابراین محلول ‌پاشی هم‌زمان اسید هیومیک و اسید سالیسیلیک می ‌تواند به‌عنوان راهکاری مناسب جهت افزایش عملکرد و کیفیت دانه نخود استفاده شود.
پژوهشگران	فرشید مظفری (نفر اول)، غلامرضا حیدری (نفر دوم)، شیوا خالص رو (نفر سوم)