عنوان	بررسی کانال‌های توزیع در زنجیره‌ی ارزش شیر خام واحدهای دامداری سنتی و نیمه صنعتی (مطالعه موردی: شهرستان سقز)
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	کانال بازاریابی، شیر خام، محصولات ثانویه، دامداری سنتی، شهرستان سقز
چکیده	شیر با ارزش‌ترین ماده‌ غذایی است که تقریباً تمامی مواد لازم برای رشد و ادامه زندگی انسان را دارا می‌باشد و در تغذیه و رشد کودکان بسیار اهمیت دارد. شیر تنها ماده‌ی غذایی است که می‌تواند به طور متعادل اغلب نیازهای غذایی انسان را تأمین کند. از نظر تغذیه و بهداشت میزان مصرف سالانه مواد لبنی در یک کشور، نشانه‌ای از وضعیت اجتماعی-اقتصادی و بیانگر سلامت افراد آن جامعه است. از آن‌جا که ظرفیّت پذیرش شیرخام در سطح شهرها محدود است، برای کمک به کارآیی نظام بازاریابی، بررسی کانال‌های توزیع و عوامل مؤثر بر انتخاب نوع کانال بازاریابی ضرورت دارد. این مطالعه با هدف شناسایی کانال‌های فروش شیرخام و بررسی عوامل موثر بر انتخاب کانال‌های بازاریابی شیر توسط دامداران در چارچوب الگوی لاجیت چندگانه مورد بررسی قرار گرفت. در مطالعه‌ی حاضر 4 کانال فروش محصول خام شامل (فروش مستقیم به کارخانه)، (فروش به خریدار محلی، مصرف‌کننده نهایی)، (فروش به واسطه، خریدار محلی و مصرف‌کننده نهایی) و (فروش مستقیم به مصرف‌کننده نهایی) و همچنین 3 کانال فروش محصولات ثانویه شامل (فروش مستقیم به مصرف‌کننده نهایی)، (فروش به خریدار محلی و مصرف‌کننده نهایی) و (فروش به واسطه، خریدار محلی و مصرف کننده‌ نهایی) مورد مطالعه قرار گرفت. بر این اساس، 120 دامداری سنتی، 40 دامداری نیمه ‌صنعتی، 2 کارگاه فرآوری لبنیات، 30 فروشگاه لبنیاتی و 1 مرکز جمع‌آوری شیر به عنوان نمونه برای مطالعه انتخاب گردید. نمونه‌گیری از دامداران شهرستان سقز واقع در استان کردستان به روش تصادفی ساده انجام شد و داده‌ها از طریق تکمیل پرسشنامه جمع‌آوری شد. با استفاده از مدل لاجیت چندگانه، عوامل مؤثر بر انتخاب نوع کانال‌های بازاریابی مورد بررسی قرار گرفت. برپایه‌ی یافته‌های پژوهش، 1/37 درصد از دامداران، محصول شیر خام را در کانال اول (فروش مستقیم به کارخانه)، 27 درصد در کانال دوم (فروش به خریدار محلی، مصرف‌کننده نهایی)، 7/15 درصد درکانال سوم (فروش به واسطه، خریدار محلی و مصرف‌کننده نهایی) و 2/20 درصد در کانال چهارم (فروش به واسطه، خریدار محلی و مصرف کننده‌ نهایی) به فروش می‌رسانند. همچنین 5/25 درصد از دامداران در کانال اول (فروش مستقیم به مصرف‌کننده نهایی)، 7/37 درصد در کانال دوم (فروش به خریدار محلی و مصرف‌کننده نهایی) و 8/36 درصد نیز در کانال سوم بازاریابی (فروش به واسطه، خریدار محلی و مصرف کننده‌ نهایی) محصولات ثانویه خود را به فروش می‌رسانند. نتایج نشان داد، با افزایش متغیر سن، احتمال انتخاب کانال اول کاهش و احتمال انتخاب کانال‌های دوم، سوم و چهارم افزایش می‌یابد همچنین با افزایش فاصله دامداری از مرکز شهر، احتمال انتخاب کانال چهارم کاهش و احتمال انتخاب کانال‌های اول، دوم و سوم افزایش می‌یابد. در نهایت به منظور بهبود وضعیت بازاررسانی شیر خام و افزایش کارآیی بازار آن پیشنهاد شد که تعاونی‌های دامداران برای افزایش قدرت چانه‌زنی تولید کنندگان و کاهش قدرت واسطه‌های بازار ایجاد شود.
پژوهشگران	حامد قادرزاده (استاد راهنما)، پریسا علیزاده (استاد راهنما)، افسانه راحمی قوجه (دانشجو)