عنوان	بررسی سینتیک خشک کردن و اسانس استخراجی اسطوخدوس در خشک‌کن خورشیدی تحت خلاء
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	خشک کردن، بازده اسانس، محتوای رطوبتی، مدل‌سازی ریاضی
چکیده	در این پژوهش با توجه به اهمیت گیاهان دارویی در صنایع غذایی و دارویی و نقش غیرقابل انکار فرآیند خشک‌کردن در فرآوری آن‌ها، یک سامانه خشک‌‌کن خورشیدی-خلائی برای خشک‌کردن گیاهان دارویی پیاده‌سازی و ارزیابی شد. دستگاه شامل یک محفظه خشک-کن، محفظه آب سرد، پمپ خلاء، حسگرهای دما، فشارسنج، مدار پایشی آردوینو، پمپ آب، چگالنده و شیرهای پایشی است. به منظور ارزیابی خشک‌کن و سینتیک خشک کردن، آزمایش‌ها بر روی محصول اسطوخودوس در فشار 30 کیلو پاسکال در خشک‌کن خورشیدی-خلائی و خشک کردن در مقابل خورشید، سایه و آون انجام شد. نتایج بررسی سینیتیک خشک‌کردن نشان داد که کم‌ترین و بیش‌ترین زمان خشک شدن به ترتیب مربوط به خشک‌کن خورشیدی-خلائی با 188 دقیقه و سایه با 1620 دقیقه بود. سینتیک خشک کردن در خشک‌کن توسعه داده شده مدل‌‌سازی شد. مدل اصلاح یافته هندرسون و پابیس با مقادیر "R" ^"2" بیش‌تر از 96/0 و مقدار خطای RMSE کم‌تر از 05/0 به عنوان مدل با بهترین عملکرد انتخاب شد. از اسپکترومتر جرمی (GC-MS) جهت ارزیابی کیفیت اسانس خشک شده در آزمایش‌های مختلف استفاده شد. ترکیب‌های اصلی اوکالیپتول و بورنئول بیش‌ترین مقادیر را داشتند، به‌طوری‌که بیش‌ترین مقدار اوکالیپتول برای تیمار خشک کردن در مقابل خورشید 9/30 درصد و بیش‌ترین مقدار بورنئول مربوط به تیمار سایه 6/24 درصد به دست آمد.
پژوهشگران	نگین حاجی ویسه (نفر اول)، ناصر بهروزی خزاعی (نفر دوم)، هادی صمیمی اخیجهانی (نفر سوم)