|
عنوان
|
شناسایی موانع سیاستگذاری و پیاده سازی مدل توسعه درونزا روستایی و تدوین برنامه برنامه ریزی استراتژیک دستیابی به آن(مطالعه موردی: نواحی روستایی شهرستان مریوان)
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژهها
|
توسعه درونزا؛ برنامه ریزی استراتژیک، نواحی روستایی شهرستان مریوان
|
|
چکیده
|
با توجه به اهمیت حرکت نواحی در مسیر توسعه درونزا به عنوان رویکردی پیش رو در عرصه برنامهریزیهای توسعه روستایی و آمایش فضای توسعهای؛ پژوهش حاضر با هدف شناسایی وضعیت انطباق شرایط توسعه ای نواحی روستایی شهرستان مریوان با اصول و مبانی این رویکرد انجام گرفت. تحقیق حاضر به لحاظ ماهیت، تحقیقی آمیخته؛ متشکل از دو بخش کیفی)تکنیک دلفی و برنامهریزی استراتژیک( و کمی)آمارهای استنباطی، فنون تصمیم گیری چند شاخصه و بهرهگیری از آمار فضایی(، میباشد. جهت سنجش وضعیت شاخصهای توسعه درونزا و نیز جهت بررسی تاثیرات آنها در آینده توسعه پایدار و شناخت تفاوت فضایی وضعیت اثرگذاری آنها در سطح مناطق روستایی شهرستان از روشهای کمی، بهرهگرفتهشد. همچنین؛ شناخت عوامل موثر بر وضعیت توسعهای موجود در شهرستان و نیز، تدوین برنامه راهبردی در راستای حرکت نواحی روستایی شهرستان مریوان در مسیر آینده مطلوب و دست یافتنی بر مبنای وضع موجود و مسیر توسعه درونزا، نیز؛ بر مبنای روش کیفی)برنامهریزی راهبردی( و بهرهگیری از دیدگاه مختصصان در قالب تیم دلفی پژوهش)42 نفر از متخصصان علمی توسعهای، مسئولین و آگاهان محلی(، انجام گرفت. پس از توزیع پرسشنامههای محقق ساخته دربرگیرنده اصول توسعه درونزا، رتبه بندی نواحی روستایی شهرستان به لحاظ توسعهای و شناخت عوامل درونی و بیرونی و راهبردهای موثر بر حرکت روستاها در مسیر توسعه درونزا، نتایج نشان دادند کهدر مجموع با توجه به میانگین محاسبه شده برابر میانگین نامناسب 2.46 در سطح معنیداری 0..6 .میتوان با اطمینان 59 درصد، اذعان کرد که وضعیت توسعه درونزا در سطح منطقه رضایتبخش نبوده و مسیر توسعه روستایی شهرستان یا به عبارتی، مسیر و روند مدیریت توسعهای منطقه بر مدار اصول توسعه درونزا قرار ندارد. نامناسبترین وضعیت را به ترتیب، شاخصهای اقتصادی و اجتماعی و سپس، شاخص کالبدی- فضایی و مدیریتی دارا هستند. همچنین، 20 مانع و نارسایی در قالب شاخصهای ضعف برنامهریزی، سیاستگذاری و مدیریتی توسعهای؛ نامناسب بودن محیط کسب و کار منطقه؛ مدیریت امنیتی مرز؛ ضعف قوانین و حمایتها؛ ضعف در زیرساختهای کالبدی مورد نیاز توسعه اقتصادی؛ کمبود سرمایه مردم محلی و ضعفهای اجتماعی-فرهنگی به عنوان مهمترین، زمینهها و عوامل موثر بر توسعه درونزا و توزیع وضعیت توسعهیافتگی در میان نواحی روستایی شهرستان مریوان شناسایی و مورد تایید قرار گرفتند. همچنین، بررسی وضعیت توزیع پایداری توسعه مبتنی بر اصول درونزا در میان نواحی روستایی شهرستان مریوان در ابزارهای آمار فضایی بکارگرفته شده؛ نشان میدهد که توزیع وضعیت پایداری توسعه در میان نواحی روستایی شهرستان به صورت خوشهای بوده اما این خوشهای بودن مبتنی بر تشکیل خوشههای با شدت کمتر و بیشتر ناپایداری است و بیشتر فضا و محدوده سکونتگاههای روستایی شهرستان مریوان را وضعیت ناپایداری روستایی، دربرگرفته است. مهمترین گرهها و کانونهای توسعهای به صورت خوشهای در کنار یکدیگر در محور روستایی پیرامون تاالب زریوار و در دهستان خاوومیرآباد و سرکل، قرارگفتهاند و سایر بخشهای شهرستان از دارا بودن خوشه روستایی نسبتا پایدار به لحاظ توسعهای، محروم هستند. در نهایت با درنظرگرفتن راهبردها متناسب با شرایط توسعهای شهرستان مریوان در دو فاز کنترل و سپس؛ بهبود و حرکت به سمت توسعه درونزا مبتنی بر راهبردهای واقع در موقعیتهای تدافعی و تنوعی و راهبردهای بازنگرانه و تهاجمی؛ راهبردهای حاصل از تلفیق عوامل درونی و بیرونی، متناسب با کیفیت و درجه توسعه یافتگی نواحی روستایی شهرستان؛ تدوین گردیدند.
|
|
پژوهشگران
|
سعدی محمدی (استاد راهنما)، مادح هوشیار (دانشجو)، فرزاد ویسی (استاد مشاور)
|