مشخصات پژوهش

عنوان	استخراج لیکوپن از پوست گوجه فرنگی با استفاده از روش پیش تیمار آنزیمی و اولتراسوند
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	گوجه فرنگی، غربالگری، آنزیمی، اولتراسوند، لیکوپن، رنگدانه، استخراج
چکیده	لیکوپن به عنوان یک رنگ‌دانه طبیعی دارای کاربردهای بسیاری درصنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی می‌باشد. در تحقیق حاضر لیکوپن از پوست گوجه‌فرنگی خشک شده استخراج گردید و توسط خشک کن انجمادی به حالت پودر خشک بیرون آمده و مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، استفاده از آنزیم پکتیناز در7 pH= بالاترین مقدار لیکوپن استخراجی 085/0 میلی گرم بر صد گرم و با میزان رنگ (ICUMA) 339 را نشان می دهد که اختلاف معنا داری با نمونه‌های استخراجی با مش‌آنزیم و بدون آنزیم دارد. در ادامه با استفاده از طراحی آزمایش مرکب و روش سطح پاسخ اثر دو متغیر مستقل شامل مقدار آنزیم پکتیناز (200-0 میکرولیتر) و زمان التراسوند (60-0 دقیقه) بر روی متغیرهای وابسته، مقدار لیکوپن استخراجی رنگ و کدورت نمونه های کلوئیدی حاوی لیکوپن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد مدل‌های درجه دوم به دست آمده برای پیش بینی مقادیر متغیرهای وابسته در بازه‌های تعریف شده برای متغیرهای مستقل دارای ضرایب تعیین بالاتر از 95% بوده که نشان دهنده صحت و دقت بالای مدل های به دست آمده می‌باشند. نتایج بهینه سازی نشان داد که با استفاده از 29 میکرولیتر آنزیم پکتیناز و زمان التراسوند 52 دقیقه، محلول لیکوپن استخراجی با بالاترین مقدار رنگ، کدورت و غلظت لیکوپن به ترتیب (ICUMA) 4/624 ،52/2 واحد جذب و 22/5 میلی گرم به صدگرم به دست آمد. نتایج آنالیز پراکندگی نور مرئی دینامیکی نشان داد که نمونه کلوئیدی استخراج شده در شرایط بهینه دارای میانگین اندازه ذرات شاخص پراکندگی و پتانسیل زتا به ترتیب 774 نانو متر، 385/0 و 67/6- میلی‌ولت می‌باشد. در ادامه با استفاده از نمونه کلوئیدی لیکوپن استخراج شده در شرایط بهینه و خشک‌کن انجمادی پودر لیکوپن جامد تهیه گردید و نتایج آنالیز نشان داد که عناصر اکسیژن و کربن‌، عناصر اصلی تشکیل دهنده پودر لیکوپن می‌باشد. آنالیز طیف سنج مادون قرمزتبدیل فوریه نشان دهنده وجود ناخالصی در پودر تهیه شده بود و آنالیز تخریب حرارتی نشان داد که پودر لیکوپن به دست آمده دارای دمای تخریب 5/148درجه سانتیگراد می‌باشد. نتایج آنالیز میکروسکوب روبشی نشان داد که پودر لیکوپن تولید شده دارای شکل کروی و اندازه ذرات در مقیاس کمتر از 1000 نانومتر می باشد. نتایج آنالیز پراکنش اشعه X نشان داد که پودر لیکوپن تهیه شده دارای ساختار آمورف می‌باشد که این ساختار حلالیت پودر لیکوپن حاصل در فرمولاسیون های آبی را افزایش می یابد.
پژوهشگران	امید احمدی (استاد مشاور)، هدا جعفری زاده مالمیری (استاد راهنما)، الهام معمارزاده (دانشجو)