|
عنوان
|
احکام اعتکاف بانوان در فقه مذاهب اربعه
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژهها
|
اعتکاف، بانوان، محل اعتکاف، شرایط، اجازه، عده، مبطلات
|
|
چکیده
|
اعتکاف از سنتهای مشروع در دین اسلام است که قبل از اسلام نیز وجود داشته و از عباداتی است که بر انجام آن تأکید شده و اهمیت و جایگاه خاصی در تزکیه نفس و افزایش تقوی و معنویات دارد. اعتکاف از نظر اصطلاحی عبارت است از ماندن و اقامت در مسجدی که نماز جماعت در آن خوانده میشود با نیت مخصوص و به قصد انجام عبادت و با وجود شرایطی خاص؛ هرچند که در میان فقهای مذاهب اربعه در کیفیت شرایط اعتکاف اختلافات جزییای وجود دارد. اعتکاف دارای ارکان، شرایط، سنتها و مبطلات خاص خود است. در این پایاننامه براساس روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و اسنادی و با مقارنه بین مذاهب اربعه اهل سنت به بررسی احکام اعتکاف خاص بانوان پرداخته شده است. حاصل پژوهش در زمینه عنوان مورد بحث پایاننامه آن است که زنان و مردان هر دو مخاطب تکلیفی بودن اعتکاف، بهعنوان یک عبادت سنت هستند. همچنین اکثر فقهای مذاهب اربعه بهجز امام شافعی در قول قدیم نیابت در اعتکاف را چون در زیر مجموعه عبادات بدنی است برای زنان و مردان جایز ندانستهاند. جماع عمدی، خروج از مسجد عمداً، ردهّ، إغما، بیهوشی و جنون از مبطلات مشترک اعتکاف برای زنان و مردان است؛ اما در بحث کیفیت انجام اعتکاف بین زنان و مردان تفاوتهایی وجود دارد. از جمله: جمهور فقهای مالکیه، حنابله و قول جدید شافعیه برآن است که اعتکاف صحیح برای زنان آن است که در مسجد باشد؛ اما جمهور علمای احناف اعتکاف در منزل را برای زنان افضل دانستهاند. در مورد شروط خاص محل اعتکاف بانوان حنابله و مالکیه و شافعیه جامع بودن مسجد را شرط نمیدانند. در بحث لزوم کسب اجازه و استئذان از شوهر فقهای مذاهب اربعه اتفاقنظر دارند که زنان متأهل برای انجام اعتکاف باید از همسرشان کسب اجازه نمایند. در مورد اجتماع عده و اعتکاف، فقها دو دیدگاهِ ابتدا اتمام اعتکاف و سپس رجوع به منزل و گذراندن عده و عکس آنرا بیان نمودهاند. استحاضه از مبطلات اعتکاف بهشمار نمیآید؛ اما حیض و نفاس نیز از مبطلات خاص اعتکاف بانوان است که پس از اتمام آنها، امکان رجوع به مسجد و از سرگیری اعتکاف با رعایت شرایط آن وجود دارد.
|
|
پژوهشگران
|
وریا حفیدی (استاد مشاور)، سهیلا رستمی (استاد راهنما)، پردیس رستمی (دانشجو)
|