مشخصات پژوهش

عنوان	کیفیت بازنمایی کنشگران گفتمان در شعر آرش کمانگیر با تکیه بر الگوی ون لیوون
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	ون لیوون، کنشگران اجتماعی، آرش کمانگیر، طرد و قبول
چکیده	فرایند بازنمایی شخصیت در روایت، دارای وجوه متعددی از صورت‌‌بندی‌‌های مبتنی بر گفتمان است. پژوهش حاضر جهت توصیف عاملان و کنشگران گفتمان، آرای ون لیوون (1996) در باب گفتمان و کنشگران را در شعر حماسی آرش کمانگیر سروده سیاوش کسرایی به‌‌کار گرفته‌‌ است. نتایج تحقیق نشان می‌‌دهد که کارگزاران گفتمان از یک سو به دو دستۀ اصلی عامل فاعلی و پذیرندۀ عمل تقسیم شده‌‌اند. آرش در نقش قهرمان قربانی، عامل فاعلی روایت است و مردمان شهر که منفعل و منتظر هستند در نقش پذیرندۀ عمل توصیف شده‌‌اند. از سوی دیگر، شخصیت‌‌های روایت با دو رویکرد حذف و ذکر بازنمایی شده‌‌اند. کسرایی با توجه به میدان گفتمانی و اعتقادی خاصی که بدان تعلق دارد، شخصیت پادشاه را در روایت حذف کرده است. همچنین راوی، در ذکر شخصیت آرش، ایرانیان و تورانیان نیز رویکرد دوگانه غیرانسان‌‌نمایی و انسان‌‌نمایی را با فروعات آن به کار گرفته است تا نسبت‌‌هایی از قبول و طرد را مبتنی بر مشروعیت و عدم مشروعیت طرح کند. در این میان، قبول و مشروعیت آرش و لشکر ایرانیان، ذیل فرهنگ «خود» و با رویکردهای متنوع غیرانسان‌‌نمایی و انسان‌‌نمایی اعم از مشخص‌‌سازی، تمایزگذاری، نام‌‌دهی، مقوله‌‌بندی، ارزش‌‌گذاری مثبت و طبقه‌‌بندی، بازنمایی شده است. در مقابل، طرد و عدم مشروعیت لشکر دشمن ذیل فرهنگ «غیر و بیگانه» با رویکرد طبقه‌‌بندی و ارزش‌‌گذاری منفی بازنمایی شده است.
پژوهشگران	سید احمد پارسا (نفر دوم)، منصور رحیمی (نفر اول)