مشخصات پژوهش

عنوان	بیان اختصاصی ژن اکسندین-4 متصل به زیر واحد CTB در ریشه هویج (Daucus carota L.)
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	ترانسفورماسیون، ناقل pBI121، A. tumefaciens، راهانداز ریشه، بیان موقت، بیان دائم
چکیده	اکسندین-4 (Ex-4) یک پروتئین شبیه به پپتید شبه گلوکان (GLP-1) است با این تفاوت که به دلیل نیمه عمر بیشتر نسبت به GLP-1 تاثیر بیشتری در القا ترشح انسولین در بدن را دارد. اتصال Ex-4 به زیر واحد B سم وبا (CTB) باعث می شود تا از طریق اتصال به پذیرنده سلول های اپیتلیال روده کارایی Ex-4 در القا ترشح انسولین افزایش یابد. در این تحقیق سازه pBI121 حاوی ژن CTB-Ex4 با استفاده از روش آگرواینفیلتریشن به برگ های گیاه کاهو انتقال یافت و بیان آن در سطح mRNA و پروتئین مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی بیان با استفاده از روش های Real time PCR و ELISA حاکی از بیان CTB-Ex4 در سطح mRNA و پروتئین در برگ گیاهان تراریخت بود. نتایج نشان داد همه لاین های تراریخت شده قادر به بیان ژن CTB-Ex4 در سطح mRNA و پروتئین بودند و تفاوت آنها مقدار بیان بود به طوری که لاین تراریخت T2 دارای بیشترین مقدار بیان در سطح mRNA و پروتئین بود. بیان موقت پروتئین های نوترکیب دارای فواید زیادی مانند کاهش زمان و هزینه بیان ژن های خارجی در سیستم های گیاهی است که برای اهداف تحقیقاتی بسیار ارزشمند میباشد. با این حال، عدم انتقال ژن به نسل بعدی، انتقال پایدار و ایجاد گیاهان تراریخته در سطح ژنوم را ضروری می کند. همچنین بیان اختصاصی پروتئین های نوترکیب در یک بافت خاص میتواند باعث تولید واکسن های گیاهی با کارایی بیشتر شود. برای این منظور با استفاده از آنزیم های برشی راه انداز MLL مربوط به بیان اختصاصی در بافت ریشه ذخیره ایی چغندر قند در سازه pBI121 با راهانداز CaMV35S جایگزین شد. از هر دو سازه pBI121-Mll-CTB:Ex4 و pBI121-CaMV35S-CTB:Ex4 برای تراریخت کردن ریزنمونه های برگ هویج با استفاده از باکتری Agrobacterium tumefaciens استفاده شد. ریز نمونه های تراریخت شده در محیط درون شیشه به گیاه کامل باززایی شدند سپس به محیط خارج از شیشه درون گلدان انتقال یافتند. نتایج بررسی بیان با روش های RT-PCR و ELISA حاکی از بیان ژن CTB-Ex4 در بافت ریشه هویج تحت تنظیم راه انداز MLL بود در حالیکه هیچ بیانی در بافت برگ مشاهده نشد. همچنین نتایج نشان داد که ژن CTB-Ex4 تحت تنظیم راه انداز CaMV35S در هر دو بافت ریشه و برگ بیان شد اما بیان آن در ریشه نسبت به بیان تحت تنظیم راه انداز MLL کمتر بود. نتایج بدست آمده حاکی از توانایی راهانداز MLL برای بیان اختصاصی ژن CTB-Ex4 در ریشه گیاه هویج بود.
پژوهشگران	هیمن صالحی (استاد مشاور)، بهمن بهرام نژاد (استاد راهنما)، ندا زندی نوا (دانشجو)