مشخصات پژوهش

عنوان	شناسایی ظرفیت‌های اقتصادی و اجتماعی جامعه عشایری غرب ایران (مطالعه موردی: شهرستان روانسر)
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	عشایر، عشایر نیمه کوچنده، ظرفیت‌شناسی، شهرستان روانسر.
چکیده	جامعه عشایر علی­ رغم محدودیت­ ها و محرومیت­ های متعدد، نقش کلیدی را در تأمین مواد اولیه مورد نیاز جوامع شهری و روستایی ایفا می­ کنند. پرورش دام، تولید صنایع دستی، حفاظت و حراست از مرزها، تنها بخشی از توانمندی ­های این قشر تلاشگر است. با توجه به بنیان­ های جغرافیایی حاکم بر کشور، میان مناطق مختلف به لحاظ ظرفیت ­های جامعه عشایری تمایزات فراوانی وجود دارد. بهره ­مندی از توانمندی های جامعه عشایر، در گرو شناسایی ظرفیت ­های آن­ ها در نواحی مختلف است. از این­ رو هدف اصلی پژوهش کمی و کاربردی حاضر که با ترکیبی از روش ­های توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است، شناسایی ظرفیت ­های اقتصادی و اجتماعی جامعه عشایر شهرستان روانسر است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی عشایر شهرستان روانسر است که از میان آن­ها 150 نفر به­ عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شده ­اند. داده های میدانی، از طریق پرسشنامه جمع ­آوری گردید که روایی و پایایی آن تأیید شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ­های گردآوری شده از جدول توزیع فراوانی، تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون تحلیل واریانس و تست دانکن در نرم ­افزار SPSS استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد شش عامل کلیدی به­ عنوان مهم ­ترین ظرفیت ­های اقتصادی و اجتماعی جامعه عشایر شناسایی شده ­اند و در مجموع توانسته اند حدود 64 درصد واریانس متغیر وابسته را تبیین نمایند. در این میان سه عامل مهم­تر عبارت ­اند از: رونق درآمدزایی و کسب و کار (12/289 درصد)، متنوع­ سازی فعالیت اقتصادی (10/765 درصد) و تقویت سرمایه اجتماعی (10/667 درصد). نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد آماره F با مقدار 82/598 در سطح 0/95 درصد اطمینان معنادار بوده و تفاوت معناداری میان جوامع عشایری به لحاظ ظرفیت­ های اقتصادی و اجتماعی وجود دارد. نتایج آزمون دانکن نشان داد جامعه عشایری متعلق به دو روستای بدرآباد و گرگیدر به­ ترتیب با میانگین رتبه ­ای 4/657 و 3/55 دارای بیشترین و کم­ترین ظرفیت اقتصادی و اجتماعی هستند.
پژوهشگران	امین دهقانی (نفر دوم)، داود جمینی (نفر اول)