|
عنوان
|
پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در محور بوکان- سردشت با استفاده از مدل‌های شواهد وزنی و تابع شواهد قطعی
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
|
|
کلیدواژه‌ها
|
الگوریتم پیشرفتۀ داده‌کاوی، پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش، تابع شواهد قطعی، شواهد وزنی، محور بوکان-سردشت
|
|
چکیده
|
هدف این پژوهش، پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در طول محور ارتباطی کوهستانی بوکان– سردشت در استان آذربایجان غربی است. این کار با استفاده از روش‌های داده‌کاوی مدل شواهد وزنی و مدل تابع شواهد قطعی و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فنون سنجش از دور انجام گرفت. دوازده عامل تأثیرگذار در وقوع زمین‌لغزش شامل لایه‌های سنگ‌شناسی، درجۀ شیب، جهت شیب، شاخص نرمال‌شدۀ تفاوت پوشش گیاهی، فاصله از آبراهه، شکل انحنای معمولی دامنه، شکل انحنای عرضی دامنه، شکل انحنای طولی دامنه، فاصله از گسل، فاصله از جاده، مقدار بارندگی سالانه و ارتفاع از سطح دریا عوامل مؤثر در وقوع زمین‌لغزش در منطقه تشخیص داده شدند و برای تهیۀ نقشۀ حساسیت به زمین‌لغزش منطقه از آنها استفاده شد. مختصات مکانی 109 نقطه لغزشی در شهرستان یادشده ثبت شد. حدود 30 درصد از لغزش‌های ثبت‌شده (32 نقطۀ لغزشی) به‌عنوان زمین‌لغزش‌های آزمایشی به‌صورت کاملاً تصادفی جدا شده و 77 نقطۀ لغزشی باقی‌مانده به‌عنوان لغزش‌های آموزشی وارد آنالیزها شدند. در روش شواهد وزنی (WOE) و تابع شواهد قطعی (EBF) مقادیر ارزش اطلاعاتی و وزن‌های اختصاص‌یافته به هر یک از عوامل با استفاده از محاسبات آماری در نرم‌افزار اکسل صورت گرفت و پس از جمع جبری همۀ لایه‌ها، نقشۀ حساسیت به زمین‌لغزش آماده شد. دقت پیش‌بینی مدل‌های مختلف با استفاده از سطح زیرمنحنی ROC سنجیده شد. سطح زیرمنحنی ROC در روش تابع شواهد قطعی (EBF) برابر با 910/0 بود و بیشترین مقدار را کسب کرد و روش شواهد وزنی نیز با مقدار سطح زیرمنحنی ROC معادل با 893/0 برآوردهای بسیار قابل قبولی در پهنه‌بندی زمین‌لغزش‌های منطقه نشان داد. با ملاحظۀ زمین‌لغزش‌های آزمایشی واقع‌شده در طبقات حساسیت وقوع زمین‌لغزش این واقعیت را آشکار می‌سازد که با افزایش طبقات حساسیت وقوع زمین‌لغزش در هر دو روش به‌صورت چشمگیری بر تراکم زمین‌لغزش‌ها در این مناطق افزوده شده است، درحالی که زمین‌لغزش‌های آزمایشی در مدل‌سازی‌ها تأثیری نداشته‌اند و صحت نقشۀ پهنه‌بندی را تأیید می‌کنند.
|
|
پژوهشگران
|
جلال زندی (نفر سوم)، هیمن شهابی (نفر دوم)، گلان معماری (نفر اول)
|