|
عنوان
|
معرفی و بیان اهمیت نسخۀ خطی امالکتاب نوشتۀ احمد رومی در اوایل قرن هشتم
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
|
|
کلیدواژه‌ها
|
"امالکتاب" ، "احمد رومی" ، "اربعیننویسی" ، " پیروان مولوی" ، " نثر و نظم قرن هشتم "
|
|
چکیده
|
امالکتاب یا کتاب معارف با محتوایی تعلیمی- عرفانی نوشتۀ احمد رومی در ذی‌‌الحجه سال 727 است. تنها نسخۀ موجود از امالکتاب در کتابخانۀ ملی فرانسه با شمارۀ R25480 نگهداری‌می‌‌شود. احمد رومی به‌لحاظ فقهی دارای مذهب حنفی و به‌لحاظ مشرب عرفانی پیرو مولوی است. وی از گسترش‌‌دهندگان سلسلۀ مولویه در هند و از اولین مفسران آثار مولانا در ربع اول قرن هشتم است. در این کتاب آیاتی از قرآن کریم، احادیث پیامبر اسلام(ص)، اقوال مشایخ صوفیه و ائمۀ فِرَق تسنن در چهل فصل نقل‌شده‌‌است. مصنّف برای تأیید و تبیین موضوع فصل‌های کتاب، حکایاتی منظوم با پیروی از مثنوی در بحر رمل مسدس سروده‌است. نوع و قالب نگارش امالکتاب از زمرۀ اربعیننویسی یا چهل حدیث‌‌نگاری است اما از این شیوۀ نگارش برای تبیین و تعلیم مسائل عرفانی بخصوص درموردِ آثار مولوی استفاده‌کرده‌است. ویژگی عمدۀ امالکتاب گرایش بسیار آن به دو اثر مشهور مولوی یعنی مثنوی معنوی و دیوان شمس است. علاوه بر آثار مولوی، به ولدنامه و رباب‌‌نامۀ سلطان ولد نیز توجه‌دارد. زبان نثر امالکتاب ساده و مرسل است. نثر و نظم ساده و استفادۀ فراوان نگارنده از تمثیل و حکایت‌های منظوم دلالت بر جنبۀ تعلیمی اثر می‌کند. وجود عناصر نحوی و صرفی زبان عربی در امالکتاب، همچنان متأثر از متون و آموزه‌های عرفانی است تا اینکه تلاشی تعمدی برای دشوارساختن متن باشد.
|
|
پژوهشگران
|
هومن نمازی (نفر دوم)، تیمور مالمیر (نفر اول)
|