مشخصات پژوهش

عنوان	پهنه بندی حساسیت وقوع زمین لغزش در جاده دیواندره –سنندج با استفاده از مدلهای پیش بینی کننده مکانی
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	پهنه بندی خطر زمین لغزش، جنگل تصادفی، رگرسیون لجستیک، نسبت فراوانی، جاده دیواندره-سنندج
چکیده	هدف از این پژوهش پهنه بندی خطر زمین لغزش در طول جاده ارتباطی کوهستانی دیواندره – سنندج در استان کردستان می باشد که با استفاده از روش های نسبت فراوانی، رگرسیون لجستیک و الگوریتم جنگل تصادفی به سرانجام رسید و مقایساتی بین این روش ها انجام گرفت. جاده ارتباطی دیواندره تا سنندج حساسیت زیادی به وقوع زمین لغزش داشته و خساراتی به جاده وارد شده و منجر به رسوب زائی شده و تهدیدهای آن در آینده نیز ادامه دارد. جهت کاهش خسارات این پدیده، ارزیابی علمی این نواحی حساس به وقوع زمین لغزش ضرورت دارد. موقعیت مکانی زمین لغزش های محدوده اطراف جاده با حریم یک کیلومتر از مرکز جاده و با مساحت 17461 هکتار به کمک تصاویر ماهواره ای و کنترل و بازدید این نقاط طی عملیات میدانی ثبت گردید. چهارده فاکتور تأثیرگذار در وقوع زمین لغزش شامل لایه های: سنگ شناسی، درجه شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، فاصله از آبراهه، تراکم آبراهه، شکل انحنای معمولی دامنه، شکل انحنای عرضی دامنه، شکل انحنای طولی دامنه، فاصله از گسل، تراکم گسل، فاصله از جاده، میزان بارندگی سالانه و ارتفاع از سطح دریا بعنوان عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش در منطقه مورد مطالعه تشخیص داده شده و برای تهیه نقشه حساسیت به زمین لغزش منطقه مورد مطالعه مورد استفاده قرار گرفتند. مختصات مکانی 32 نقطه لغزشی در شهرستان مورد مطالعه ثبت گردید. حدود 30 درصد از لغزش های ثبت شده (9 نقطه لغزشی) به عنوان زمین لغزش های آزمایشی به صورت کاملاً تصادفی جدا شده و 23 نقطه لغزشی باقیمانده به عنوان لغزش های آموزشی وارد آنالیزها شدند. در روش نسبت فراوانی مقادیر و وزن های اختصاص یافته به هر یک از عوامل با استفاده از محاسبات آماری در نرم افزار Excell صورت گرفت و پس از جمع جبری تمامی لایه ها به کمک محاسبات رستری؛ نقشه حساسیت به زمین لغزش به روش نسبت فراوانی آماده گردید. در روش رگرسیون لجستیک، پس از انجام آنالیزهای رگرسیونی گام به گام پیشرو، پنج فاکتور مؤثر در وقوع لغزش از میان چهارده فاکتور شامل: شکل انحنای معمولی دامنه، ارتفاع، کاربری اراضی، شکل انحنای طولی دامنه و مقدار تراکم آبراهه ها به دلیل معنی دار بودن از لحاظ آماری انتخاب گردیدند. برنامه مربوط به الگوریتم جنگل تصادفی تحت یک برنامه اصلی در محیط نرم افزار R نوشته شده و پس از اجرای مدل وزن های بدست آمده وارد محیط ArcGS 10.8 شده و نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش تهیه گردید. از میانگین کاهشی دقت و میانگین کاهش جینی برای تعیین اولویت تأثیر هر یک از عوامل مؤثر استفاده و مشخص گردید عوامل: فاصله از جاده، تراکم آبراهه،کاربری اراضی و لیتولوژی به ترتیب بیشترین تأثیر و عوامل جهت دامنه، تراکم گسل، انحنای عمودی، تراکم گسل، مقدار بارندگی و شیب کمترین تأثیر را در لغزش های منطقه مورد مطالعه داشته اند. دقت پیش بینی مدل های مختلف مورد استفاده در این مطالعه با استفاده از سطح زیر منحی ROC مورد سنجش قرار گرفت. سطح زیر منحنی ROC در روش نسبت فراوانی (FR) برابر با 975/0 بوده و بالاترین مقدار را کسب کرد. و روش جنگل تصادفی نیز با مقدار سطح زیر منحنی ROC معادل با 938/0 برآوردهای بسیار قابل قبولی در پهنه بندی زمین لغزش های منطقه مورد مطالعه از خود نشان داد. سطح زیر منحنی برای مدل رگرسیون لجستیک نیز برابر 802/0 بدست آمد و دقت قابل قبولی را نشان می دهد. مدل های بکار گرفته شده در این تحقیق در تلفیق با GIS جهت پهنه بندی نواحی زمین لغزش ، ساده، صحیح و سریع بوده و کمک زیادی به طراحان و تصمیم گیران مسایل مرتبط با مدیریت بحران خواهد نمود.
پژوهشگران	جلال زندی (استاد مشاور)، هیمن شهابی (استاد راهنما)، پریسا احمدی (دانشجو)