مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی عوامل مؤثر بر نرخ شهرنشینی در استانهای ایران: روش اقتصادسنجی فضایی
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	شهرنشینی اقتصادسنجی فضایی ایران
چکیده	در مراحل مختلف تاریخی، کشورها اشکال مختلفی از شهرنشینی را با توجه به تأثیرات مختلف سیاسی، اقتصادی، جغرافیایی و شرایط فرهنگی و سیستم­های اجتماعی توسعه داده­اند. مطاالعات تجربی در زمینه فاکتورهای مؤثر بر نرخ شهرنشینی، به منظور درک میزان، روند و الگوی شهرنشینی و همچنین پیامدهای آن در زمینه های اجتماعی و اقتصادی برای هدایتِ توسعه سالم و پایدارِ آینده شهرنشینی اهمیت دارد. راهبرد های رشد و توسعه نوین، با تمرکز بر شهرها، راه را برای تغییرات ساختاری- عملکردی هموار کرده است. امروزه شهرها با توجه به توسعه زیرساخت­های اقتصاد شهری، نقشی برجسته در اقتصاد جهانی و منطقه­ای بازی می­کنند. با توجه به رشد سریع شهرنشینی در ایران طی سال­های اخیر، بررسی عوامل مؤثر بر شهرنشینی از جنبه ­سیاست­گذاری در زمینه شهری مهم و ضروری است. هدف این مطالعه بررسی اثر عوامل مؤثر بر شهرنشینی در استان­های ایران با رویکردی اقتصادی طی دوره زمانی 1396-1385 با روش اقتصادسنجی فضایی ترکیبی است. نتایج بیانگر وجود خودهمبستگی فضایی و همچنین تأیید مدل دوربین فضایی (SDM) در برابر سایر روش­های فضایی است. سایر نتایج نشان داد که ارزش افزوده بخش­های کشاورزی، صنعت و خدمات و نرخ بیکاری مناطق روستایی، اثرات مثبت و معنی­داری بر نرخ شهرنشینی در هر استان و استان­های مجاور داشته است. همچنین شاخص قیمت مناطق و مساحت زمین­های کشاورزی در مناطق روستایی اثر منفی و معنی­دار بر نرخ شهرنشینی داشته است. مطالعات آینده در این زمینه می­توانند به بررسی مقایسه­ای تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر نرخ شهرنشینی در استان­های مختلف به صورت انفرادی پرداخته و تفاوت­های منطقه­ای در نرخ شهرنشینی در مناطق مختلف را توضیح دهند.
پژوهشگران	بختیار جواهری (نفر اول)، صلاح ابراهیمی (نفر دوم)