مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی الگوهای زهکشی جریان با استفاده از مدل درخت فرکتال
نوع پژوهش	طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها	شبکه زهکشی، زیرحوضه آبریز زرینه رود، قانون استراهلر، قانون هورتن، درخت فرکتال
چکیده	پدیده های طبیعی همچون رودخانه ها که در ظاهر دارای پیچیدگی و بی نظمی های بسیاری هستند را می توان با استفاده از روابطی در قالب هندسه درختان فرکتالی، منظم و بر اساس منطق خاصی تعریف نمود. زیرحوضه آبریززرینه رود در استان کردستان یکی از پرآب ترین زیرحوضه های حوضه آبریز دریاچه ارومیه می باشد که ویژگی های هیدرولوژیکی آن تاثیر بسیاری بر روی مدیریت رواناب، میزان دبی سیلابی و بیلان جریان های پایین دست می گذارد بنابراین بررسی ویژگی های این حوضه آبریز و شبکه زهکشی پایه آن با استفاده از هندسه فرکتال در این تحقیق ضرورت می یابد. بر این اساس در پژوهش حاضر به بررسی تحلیل رفتار فرکتالی زیرحوضه آبریز زرینه رود پرداخته شد. داده های مورد استفاده، لایه های اطلاعات مکانی آبراهه ای، نقشه توپوگرافی و بکارگیری قوانین استراهلر، هاک، هورتن و هندسه درخت فرکتال به روش ریچاردسون هستند. بر اساس قانون استراهلر مشخص شد که حدود 5 درجه آبراهه در منطقه وجود دارد. بر اساس قانون هاک، شیب خط روند حوضه تا حدی تند می باشد و این نشان از فرسایش نسبتا زیاد در محدوده حوضه آبریز زرینه رود می باشد. مطابق قانون هورتن فاکتور فرم در حدفاصل آبراهه های درجه 1 و 2 کاهش یافته و برای آبراهه های با رتبه 3 و بالاتر تقریبا یکسان می باشد. علاوه بر این ساختار فرکتالی 5 شبکه زهکشی جریان زیر حوضه آبریز زرینه رود نشان می دهد که در محدوده آبراهه های رتبه 2 و بالاتر رفتار فرکتالی وجود دارد. در نهایت بر اساس روش ریچارسون بعد فرکتالی حوضه آبریز مورد بررسی در رنج 837/1-695/1 محاسبه شد که به صورت قابل توجهی بخشی از فضای حوضه این ویژگی را دارند. . علاوه بر این نتایج نشان داد که بعد فرکتالی بدست آمده برای آبراهه های رتبه 4 با روش هورتون برابر 67/1 بوده که با نتایج بدست آمده از روش ریچاردسون مطابقت دارد.
پژوهشگران	بابک امیرعطایی (همکار)، هادی ثانی خانی (مجری اول)