مشخصات پژوهش

عنوان	ترسیم اطلس زبان کردی (فاز اول- استان کردستان)
نوع پژوهش	طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها	اطلس زبانی، کردی، گویش، مرز همگویی، جغرافیای گویشی، استان کردستان
چکیده	زبان کردی، به عنوان دومین زبان پرگویشور ایرانی، گنجینه ای غنی از گونه ها، لهجه ها و گویش هاست که در رهگذر تحولات درون زبانی و برون زبانی دستخوش تغییرات و گوناگونی هایی گردیده و می گردد؛ و هر آیینه بیم آن می رود که این دگرگونی ها در آینده ای بسیار نزدیک منجر به زوال و انقراض گونه هایی از این زبان شوند. این طرح برآن است با اتخاذ شیوه های نوین زبان شناسی/ گویش شناسی و بهره گیری از الگوهای روشمند گردآوری داده و رویکردهای نظام مند تحلیلی، از مناطق مورد پژوهش (حوزه استان کردستان در فاز اول)، توصیف و تحلیلی جامع از ساختار زبانی گونه های کردی در سطحی جامع و کلان به دست دهد. برایند نهایی این تجزیه و تحلیل ترسیم اطلس زبانی با تکیه بر تعیین مرز های همگویی و ارائه ی نمونه های زبانی جامع از گونه های این زبان در استان کردستان است. در کشورهای چند زبانه، همچون ایران، همواره خطر انقراض زبان ها و گویش ها وجود داشته و دارد؛ چرا که میزان قدرت تأثیرگذاری اجتماعی- فرهنگی این زبان ها و به تبع آن کارکرد نهادی آنها برابر نیست. در سویی دیگر، در چنین جوامعی، بدون شک، عامل وحدت بخش و انسجام آفرین ملی گنجینه ی زبان های هم خانواده هستند که، به صورت یک کل، زمینه ماندگاری، پویایی و تقویت وحدت ملی را فراهم می آورند. بنابراین زوال و یا انقراض هر گونه زبانی در این جوامع تهدیدی برای شاکله ی ملی آن جوامع محسوب می شود؛ و از همین روست که حفظ، صیانت و ثبت گونه های زبانی در جوامع چند زبانه همچون ایران اهمیتی بیش از پیش پیدا می کند. لذا تثبیت این گونه های زبانی، فارغ از اهمیت زبان شناختی بسزای آن، یک وظیفه ملی در جهت حفظ میراث فرهنگی ایرانی است. برایند مطالعات گویش شناختی و ترسیم نقشه های بازنمایی با تکیه بر متغیرهای ممیز و معتبر در وبگاه www.atlas.uok.ac.ir در دسترس پژوهشگران و محققان خواهد بود.
پژوهشگران	شاهین صلواتی (همکار)، ساناز احترامی (همکار)، هیرش شیرزاد (همکار)، غلامحسین کریمی دوستان (همکار)، یادگار کریمی (مجری اول)