مشخصات پژوهش

عنوان	برآورد زمانی-مکانی سرما زدگی درختان زردآلو در استان کردستان
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	برآورد زمانی-مکانی، سرمازدگی، درخت زردآلو، استان کردستان
چکیده	این پژوهش با هدف برآورد زمانی-مکانی رخداد سرمازدگی درختان زردآلو در استان کردستان انجام گردید. از داده های روزانه دمای کمتر از 10 درجه سانتی گراد در فصل بهار در بازه ی زمانی 1/1/1980 تا 31/12/2018 استفاده شد. به کمک آزمون من کندال روند وقوع سرمازدگی و نرخ تغییرات آن بدست آمد. برای تعیین تقویم باغی درخت زردآلو در محدوده ی مورد مطالعه، از پارامترهای صفربیولوژیک، درجه روز و دمای میانگین روزانه استفاده گردید. نتایج بررسی تقویم باغی درخت زردآلو در محدوده ی مورد مطالعه نشان داد، ایستگاه هایی که در جنوب و غرب قرار دارند، زمان کاشت و برداشت زردآلو در آنها زودتر اتفاق می افتد بدین ترتیب در این مطالعه، ملاحظه گردید، ایستگاه هایی که در شمال و شمال شرق واقع شده اند زمان کاشت و برداشت زردآلو در آنها دیرتر و با تأخیر زمانی بیشتری انجام می گیرد. تقویم باغی دیرتر در ایستگاه زرینه و زودتر از سایر ایستگاه ها درکامیاران مشاهده گردید. ارزیابی رخداد سرمازدگی در دهه اول فروردین نشان داد که بیشترین فراوانی رخداد سرمازدگی در دهه ی اول فروردین متعلق به ایستگاه زرینه است و احتمال وقوع سرمازدگی درخت زردآلو در تمام روزها وجود دارد و در تمامی ایستگاه ها به جز ایستگاه زرینه مرحله جوانه زدن آغاز گردیده که امکان سرمازدگی برای جوانه ها وجود دارد. در دهه ی دوم فروردین نیز بیشترین رخداد سرمازدگی متعلق به ایستگاه زرینه است و امکان سرمازدگی برای درختان زردآلو در مرحله جوانه زدن و گل دادن وجود دارد. اما کمترین آن مربوط به ایستگاه بانه است که تعداد رخداد این پدیده 8 مورد بوده است. بررسی سرمازدگی در دهه سوم فروردین نشان داد؛ ایستگاه هایی که در نواحی جنوبی قرار دارند مرحله ی گل دادن و میوه دادن آن ها در معرض سرمازدگی است، در دهه اول اردیبهشت، ایستگاه هایی که در نواحی شمالی قرار دارند، جوانه های آن ها تحت سرمازدگی قرار دارند و ایستگاه هایی که در نواحی غربی قرار داشته و مرحله ی گل دادن درآنها اتفاق افتاده امکان سرمازدگی گل های درخت زردآلو وجود دارد. در بازه زمانی مذکور در نواحی جنوبی، درخت زردآلو در مرحله ی میوه دادن قرار دارد و میوه ی آن دچار آسیب خواهد شد. اما در ایستگاه زرینه خسارت ناشی از سرمازدگی متوجه جوانه های درخت زردآلو می شود. نتایج به دست آمده نشان می دهد ایستگاه زرینه که در عرض بالاتر قرار دارد بیشتر در معرض سرمازدگی قرار می گیرد و مرحله ی گل دادن این ایستگاه در دهه ی دوم اردیبهشت بیشتر تحت سرمازدگی است و ایستگاه هایی که در جنوب، غرب و شرق قرار دارند کمتر در معرض سرمازدگی هستند. در دهه ی سوم اردیبهشت برای تمامی ایستگاه ها به جز ایستگاه زرینه، مرحله ی رشد میوه آغاز شده است و امکان سرمازدگی برای میوه ها وجود دارد. اما در ایستگاه زرینه که در مرحله ی میوه دادن قرار دارد، نسبت به سایر ایستگاه ها ریسک سرمازدگی آن بیشتر است نتایج به دست آمده نشان می دهد که نواحی جنوبی، شرقی و غربی در دهه ی اول، دوم و سوم خرداد کمتر تحت وقوع پدیده ی سرمازدگی هستند. ارزیابی روند تغییرات دمای کمینه در ماه فروردین در استان کردستان نشان می دهد که روند افزایش دمای کمینه در تمام ایستگاه ها معنی دار است و در سطح اطمینان 95 درصد، نرخ رخداد سرمازدگی درخت زردآلو در استان کردستان در حال کاهش است. بیشترین نرخ افزایش دمای کمینه در ماه فروردین و به تبع آن کاهش سرمازدگی و افزایش دمای کمینه در ایستگاه های شرقی استان شامل قروه 02/1و بیجار 8/0درجه سانتی گراد در هر دهه مشاهده گردید. بررسی نرخ رخداد سرمازدگی در ماه اردیبهشت در استان کردستان در سطح اطمینان 95 درصد، روند کاهشی نشان داد. و بیشترین نرخ افزایش دمای کمینه در ماه اردیبهشت و کاهش سرمازدگی در ایستگاه های شرقی استان شامل قروه به ازای هر دهه 084/1 درجه سانتی گراد و بیجار 78/0 درجه سانتی گراد افزایش دمای کمینه برآورد گردید. مطالعه وقوع سرمازدگی در ماه خرداد، بیشترین نرخ کاهش دمای کمینه در ماه خرداد و به تبع آن افزایش سرمازدگی در ایستگاه های بانه و کامیاران به ترتیب به ازای هر دهه 84/0- و 2/1- درجه سانتی گراد برآورد گردید.
پژوهشگران	مریم قیسوندی (دانشجو)، مسعود مرادی (استاد مشاور)، محمد حسین قلی زاده (استاد راهنما)