|
عنوان
|
بازتاب اندیشه های امام محمد غزالی در حدیقه الحقیقۀ سنایی
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
|
|
کلیدواژه‌ها
|
سنایی، غزالی، فلسفه، عرفان، حدیقه الحقیقه
|
|
چکیده
|
زمینه و هدف: سنایی غزنوی عالوه بر جایگاه سترگی که در ادبیات عرفانی دارد، در حوزه های ااخلاق و همچنین اندیشه های اسلامی از صاحبنظران و اندیشمندان بزرگ است، که بویژه در شعر عرفانی از شاعران صاحب سبک و جریان ساز در این حوزه است. از سوی دیگر مهمترین شخصیتی که مبانی نظریِ آمیختگی دین و عرفان را بنیان نهاد، ابوحامد محمّد غزالی است و با توجه به جایگاه مهم و اثرگذار غزالی در روزگار خود و دوره های بعد و بویژه معاصر بودن سنایی و غزالی، تأثیر فکری غزالی بر سنایی، مسئله ای است که نیاز به تحقیق و بررسی در این حوزه دارد. این مقاله با تکیه بر اشتراکات فکری میان غزالی و سنایی، و همچنین وجود آبشخورهای فکری مشابه، به بررسی بازتاب اندیشه های غزالی در حدیقه الحقیقه سنایی می پردازد. روش مطالعه: روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و داده ها به روش کتابخانهای جمع آوری شده است. یافته ها: اندیشۀ زهد و عرفان از مهمترین محورهای موضوعی در حدیقۀالحقیقه بشمار می آید. در دورهای که سنایی مطرح شد، اختلافات فکری و کلامی و مذهبی در اوج بود. سنایی نیز همچون غزالی، مضامین دینی را همراه با پوششی عرفانی به نمایش می گذارد. منابع فکری و تأملات غزالی و سنایی »قرآن، سنت پیامبر، و کتب دینی« بوده است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیانگر تأثیرات قابل توجه غزالی بر اندیشۀ سنایی است، چنانکه در حوزه های کلامی و عرفانی سرچشمه های فکری غزالی را در شعر و اندیشۀ سنایی می توان مشاهده کرد، بطوریکه غزالی در تکامل فکری سنایی تأثیر شگفت انگیزی داشته است. همچنین سنایی در ترتیب و تنظیم ابواب کتاب حدیقه، به شیوۀ عارفان و شارحان تصوف در مسئلۀ کلام خدا و اهمیّت قرائت آن توجه نکرده است و در این مورد کاملا به شیوۀ غزالی سخنوری می کند.
|
|
پژوهشگران
|
سید احمد پارسا (نفر دوم)، سیدعلی مرادی (نفر اول)
|