مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی لایه بندی حرارتی و تغذیه گرایی سد آزاد سنندج با استفاده از مدل CE-QUAL-W2
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	لایه بندی حرارتی، تغذیه گرایی، سد آزاد، مدل CE-QUAL-W2
چکیده	دریاچه ها و مخازن سدها از جمله منابع مهم آب های سطحی محسوب می شوند. سدها نقش بسیار مهمی در ذخیره سازی منابع آب جاری داشته و با ذخیره سازی آب، فرصت مدیریت آن را برای استفاده در بخش های گوناگون فراهم می سازند. ساخت سدها اگر چه به دلیل ذخیره نمودن آب توانسته است طیف وسیعی از نیازهای جامعه را مرتفع نماید، اما ضمن تأثیر بر روی رژیم رودخانه ها، با ذخیره نمودن و ماند آب پشت سد، فرایندهای بیولوژیکی و فیزیکوشیمیایی؛ هم کیفیت آب پشت سد و هم کیفیت آب رها شده به پایین دست را دستخوش تغییر قرار می دهد. لایه بندی حرارتی و همچنین تغذیه گرایی یا نیتریفیکاسیون از اساسی ترین تبعات این تغییرات در دریاچه سد بشمار می آیند که هدف مطالعه پیش رو بررسی این موارد در سد آزاد می باشد. لذا در مطالعه پیش رو گام نخست بررسی و شناخت لایه بندی حرارتی و به دنبال آن بررسی وضعیت تغذیه گرایی اقدامات مدیریتی متناسب با آن می باشد. این مطالعه بر اساس مدل CE-QUAL-W2 که یک مدل شبیه سازی هیدرودینامیک و کیفیت آب است، انجام شده است. این مدل تغییرات برخی از متغیرهای فیزیکوشیمیایی مد نظر را در راستای طول و عمق در دریاچه سد آزاد مدل سازی نمود و تشکیل لایه بندی حرارتی و روند تغذیه گرایی را پیش بینی نمود. بر اساس نتایج بدست آمده لایه بندی حرارتی از اواسط بهار آغاز شده و در تابستان به اوج خود می رسد. اختلاف دما در سطح دریاچه نسبت به لایه های زیرین به بیش از 20 درجه سانتی گراد می رسد. در اوج لایه بندی، عمق رولایه (اپی لیمنیون) تا 5 متر و عمق میان لایه به حدود 20 متر می رسد. با فرا رسیدن پاییز، لایه بندی مخزن ضعیف شده و در اواخر پاییز و اوایل زمستان بهم می ریزد و چرخش پاییزه صورت می گیرد. همچنین بر اساس میزان فسفر و کلروفیل a در دریاچه سد آزاد شاخص کارلسون (TSI) حدود 45 بدست آمد که در محدوده مزوتروف به سمت یوتروف قرار دارد. در پایاب سد تا چندین کیلومتر (تا محل احداث سد نی آباد) کماکان دمای آب رودخانه متاثر از دمای تراز تخلیه (تراز 1415 متری) در سد آزاد می باشد. اما در کل بر اساس داده های بدست آمده از مدل، می توان چنین استنباط نمود که سناریوهای تر سالی، سال متوسط آبی و خشک سالی رهاسازی حق آبه محیط زیستی تاثیر چندانی بر سایر متغیرهای مورد بررسی شامل TDS، فسفر کل، مجموع آمونیوم و آمونیاک، NO3-، DO و pH در بازه بحرانی پایین دست سد آزاد ندارد.
پژوهشگران	امید باتو (دانشجو)، فرشید قربانی چقامارانی (استاد راهنما)