مشخصات پژوهش

عنوان	تأثیر سازندهای زمین شناسی بر کیفیت و خصوصیات ژئوشیمیایی آب های زیرزمینی دشت شیان، کرمانشاه
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	آب زیرزمینی دشت شیان کیفیت آب هیدروژئوشیمی
چکیده	دشت شیان با وسعتی حدود 207 کیلومتر مربع یکی از دشت­های مهم استان کرمانشاه است. با این وجود تاکنون ساختار کیفی آب­های زیرزمینی و تأثیر سازندهای منطقه بر خصوصیات آب زیرزمینی این دشت مطالعه نشده است. در این مطالعه با استفاده از نمونه­برداری از آب زیرزمینی، بررسی محیط زمین­شناسی و همچنین در نظر داشتن جهت جریان آب زیرزمینی، ویژگی­های هیدروژئوشیمیایی این آبخوان بررسی شده است. از این­رو پس از بررسی عکس­های هوایی و بازدید صحرایی نقشه زمین­شناسی محدوده مورد مطالعه تهیه و سپس اقدام به نمونه­برداری از آب­زیرزمینی شد. پس از آنالیز شیمیایی نمونه­ها، فرایندهای غالب هیدروژئوشیمیایی سیستم آب زیرزمینی مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به محیط زمین­شناسی تفسیر گردید. بر اساس نتایج به­دست آمده، بیشترین فرآیند غالب در آبخوان، تعویض یونی بوده و آب زیرزمینی در جهت جریان، یعنی از شمال غرب به شرق و جنوب شرق، تکامل هیدروشمیایی می­یابد. مقدار هدایت الکتریکی در ابتدا و انتهای دشت بیشتر از قسمت­های دیگر است و علت آن­را می­توان به احتمال بسیار زیاد به وجود سازندهای مارنی امیران و کشکان و حذف دولومیت­ها در زون­های خرد شده مربوط دانست. نتایج حاصل از نمودارهای پایپر، استیف، دروف با هم همخوانی داشته و تیپ غالب آب در این آبخوان تیپ بی­کربناته با منیزیم بالا است. بیشترین تأثیر عوامل زمین­زاد بر کیفیت آب زیرزمینی مربوط به سازند شهبازان بوده و غلظت بالای عناصر شیمیایی محلول در آب زیرزمینی در قسمت­های شرق و شمال دشت را می­توان به وجود سازندهای مارنی امیران و کشکان نسبت داد. همچنین به علت این­که تقریباً تمام پهنه دشت به­صورت آبی کشت می­شود و استفاده از کود­های شیمیایی برای افزایش محصولات کشاورزی رایج است، احتمالاً افزایش یون نیترات در آبخوان دارای منشأ انسان­زاد است.
پژوهشگران	هادی حبیبی نیا (نفر اول)، کمال طاهری (نفر سوم)، مهدی کرد (نفر دوم)