مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی نظری مفهوم دلپذیری در مقیاس مطالعات فضای شهری با کمک روش تحلیل محتوا (نمونه منتخب: مطالعات بازه زمانی 1998-2020)
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	دلپذیری، فضای شهری، کیفیت کلیدی، تحلیل محتوا، کدگذاری.
چکیده	بیان مساله: دلپذیری به عنوان یکی از کیفیت های تعریف کننده ی فضای شهری مطلوب، از سال 1998 وارد ادبیات جهانی شهرسازی گردید. با ورود این مفهوم، اهمیت آن به عنوان کیفیتی کلیدی و پیچیده در مطالعات معدودی مورد توجه قرار گرفت. اما با این وجود، مدلی مفهومی که بتواند ابعاد گوناگون تشکیل دهنده ی آن را در حوزه فضای شهری، به صورتی جامع ارائه کند، در این دسته از مطالعات یافت نگردید. همچنین در حوزه مطالعات طراحی شهری در ایران جایگاه این کیفیت، با وجود کاربرد گسترده آن در سایر نقاط جهان، هنوز نوپاست. اگرچه این مفهوم به دلیل ارتباط نزدیکش با فرهنگ، امری زمینه محور به شمار می آید؛ اما شناسایی و استخراج مفاهیم و مقولات مشترک در پیشینه مطالعاتی، قیل از کاربست آن در بستر فرهنگی- فضایی خاص، امری ضروری به نظر میرسد. هدف: هدف مقاله پیش رو، شناسایی و دسته بندی مقولات مشترک و سازنده ی دلپذیری و دستیابی به مدل مفهومی عام برای تعریف این کیفیت در مقیاس فضای شهری از میان مطالعات جهانی است. روش: پژوهش حاضر بر پایه رویکرد کیفی و با کمک روش تحلیل محتوا، به شناسایی 178 مفهوم پایه و دسته بندی 34 مقوله مشترک مستخرج از مجموع 40 مطالعه نظری و عملی معتبر حول کیفیت دلپذیری در مقیاس فضای شهری در بازه زمانی 1998 الی 2020، پرداخته است. یافته ها: مهمترین دستاورد این مقاله، مدلی هشت لایه متشکل از 4 تم اصلی با توانایی کمی سازی مقولات کیفی دلپذیری در ارزیابی فضاهای شهری، است. نتیحه گیری: با توجه به نتایج مدل نهایی، تم اجتماعی- فرهنگی از میان سایر تم ها، مهمترین و پرکاربردترین مضمون مشترک در حوزه مطالعات کیفیت دلپذیری به شمار می آید.
پژوهشگران	محمدرضا پورجعفر (نفر دوم)، نینا خلیقی (نفر اول)