مشخصات پژوهش

عنوان	ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان (Helianthus annus L.) و ماش (Vigna radiate L.) در سیستم های کشت مخلوط افزایشی و جایگزینی
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	درصد روغن دانه، شاخص رقابت، صفات مورفولوژیک، نسبت برابری زمین، نیتروژن دانه
چکیده	به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان و ماش در سیستم های کشت مخلوط افزایشی و جایگزینی آزمایشی در سال زراعی 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان در منطقه ی گریزه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل کشت خالص آفتابگردان، کشت مخلوط افزایشی آفتابگردان با 5/12% ماش، کشت مخلوط افزایشی آفتابگردان با 25% ماش، کشت مخلوط افزایشی آفتابگردان با 50% ماش، کشت مخلوط جایگزینی آفتابگردان 50% با ماش 50 % بصورت ردیفی، کشت مخلوط جایگزینی آفتابگردان 50% با ماش 50% بصورت نواری، کشت مخلوط جایگزینی 75% آفتابگردان با 25% ماش، کشت مخلوط جایگزینی 75% ماش با 25% آفتابگردان و درنهایت تیمار کشت خالص ماش بودند. نتایج آزمایش در مورد گیاه آفتابگردان نشان داد که بالاترین درصد شاخص برداشت (78/26%)، و عملکرد دانه (6287 کیلوگرم در هکتار) آفتابگردان به تیمار کشت خالص مربوط بود. بالاترین عملکرد بیولوژیک (6287 کیلوگرم در هکتار) به کشت مخلوط افزایشی آفتابگردان و 25% ماش تعلق داشت. در گیاه ماش نیز بالاترین عملکرد دانه (2300 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کشت خالص و بالاترین درصد شاخص برداشت (48/%37) در تیمار کشت مخلوط افزایشی آفتابگردان و 5/12% ماش به دست آمد. با تجزیه داده های حاصل از آزمایش، تفاوت معنی داری در میزان نیتروژن و فسفر دانه آفتابگردان در تیمارهای کشت مخلوط مشاهده شد به طوریکه بالاترین درصد نیتروژن (86/%3) و فسفر (49/%0) دانه آفتابگردان به تیمار کشت مخلوط جایگزینی 75% ماش و 25% آفتابگردان مربوط بود، همچنین بالاترین درصد روغن دانه آفتابگردان (43/%44) نیز به تیمار کشت مخلوط جایگزینی 75% آفتابگردان و 25% ماش اختصاص یافت. علاوه بر این، روش های ارزیابی کشت مخلوط مانند شاخص نسبت برابری زمین، شاخص رقابت و شاخص غالبیت برتری میزان عملکرد کل و بهره وری بیشتر از زمین در اکثر تیمارهای کشت مخلوط نسبت به کشت خالص را نشان داد، بطوریکه بالاترین نسبت برابری زمین در تیمار کشت مخلوط جایگزینی 50% آفتابگردان و 50% ماش به صورت نواری (68/1LER=) به دست آمد. همچنین طبق نتایج این پژوهش بالاترین شاخص رقابت مربوط به تیمار کشت مخلوط افزایشی آفتابگردان و 5/12% ماش (145/0) مربوط بود و کمترین مقدار شاخص رقابت نیز از تیمار کشت مخلوط افزایشی 75% ماش با 25% آفتابگردان (012/0) به دست آمد.
پژوهشگران	شیوا خالص رو (استاد راهنما)، غلامرضا حیدری (استاد راهنما)، مینا امجدیان (دانشجو)