مشخصات پژوهش

عنوان	اندازه گیری تانسور کامل گرادیان میدان مغناطیسی با استفاده از حسگرهای ممز، مطالعه موردی بر روی محدوده ی اکتشافی سنگ آهن نزدیک روستای کلکان
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	مغناطیس سنجی، حسگر ممز، سنگ آهن
چکیده	مغناطیس سنج پروتون یکی از مغناطیس سنج های اسکالر است که می تواند شدت میدان مغناطیسی زمین را با وضوح تقریبی01/0 نانو تسلا اندازه گیری کند. این مغناطیس سنج هنوز به طور گسترده ای به عنوان یک مغناطیس سنج استاندارد و دقیق برای بررسی های مغناطیس سنجی زمینی و هوایی مورد استفاده قرار می گیرد. قیمت بالا، وزن سنگین و اندازه بزرگ از جمله مشکلات اصلی مغناطیس سنج پروتون می باشند. یکی دیگر از ابزارهای اندازه گیری میدان مغناطیسی زمین که در سال های اخیر استفاده شده است، حسگرهای از نوع ممز هستند. از ویژگی های این حسگر می توان به کوچک بودن، وزن کم، مصرف انرژی پایین و دقت نسبی مناسب اشاره کرد. اخیراً دسترسی به این حسگرها در بازار امکان پذیر شده است. یکی از شیوه های برداشت مغناطیس سنجی، برداشت به شیوه گرادیومتری است. در این روش دو حسگر با فاصله کم از هم به صورت هم زمان میدان مغناطیسی زمین را اندازه گیری می کنند. از این طریق می توان تانسور (گرادیان یا مشتق سویی) شدت میدان مغناطیسی را در جهت مورد نظر ثبت نمود و همچنین اثر تغییرات زمانی میدان مغناطیسی زمین را حذف نمود. به این ترتیب می توان قدرت تفکیک پذیری را افزایش داد. هرچند با مشتق گیری از روی داده های برداشت شده با یک حسگر نیز می توان تانسور میدان مغناطیسی را در جهتی که مشتق گرفته می شود افزایش داد، اما تانسور به دست آمده از دادهای گرادیومتری دقیق تر می باشند. در این پژوهش از این حسگرهای ممز با آرایش تانسور کامل و همزمان با دستگاه مگنتومتر پروتون بر روی محدوده ی اکتشافی آهن نزدیک روستای کلکان برداشت انجام شده است. درنهایت ماتریس تانسور کامل برای تمام داده ها در امتداد پروفیل برداشت به دست آورده شده است. عملکرد و توانایی حسگرهای ممز که به روش گرادیومتری برداشت شده اند، با مگنتومتر پروتون بررسی شده اند. این نتایج نشان می دهند که برداشت گرادیومتری با استفاده از حسگرهای ممز باعث بهبود نقشه های مغناطیس سنجی از نظر افزایش قدرت تفکیک، سهولت در برداشت از نظر زمان، هزینه و اندازه گیری شدت میدان مغناطیسی در مناطقی که میزان شدت بالا است، شده اند. با توجه به نتایج مطلوب حاصل از این حسگرها نقشه های تانسور کامل گرادیان میدان مغناطیسی برای محدوده ی برداشت ترسیم شده است.
پژوهشگران	هاشم شاهسونی (استاد راهنما)، سنور عبداللهی (دانشجو)