عنوان
|
تحلیل گفتمان برساخت سوژۀ جسم مند زنانه در ارتباط با سلطه مردانه (زنان شهر سنندج)
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپشده در مجلات علمی
|
کلیدواژهها
|
گفتمان، سوژۀ جسم مند زنانه، سلطۀ مردانه، خودفعلیت بخشی، عشق رمانتیک، تناسب اندام.
|
چکیده
|
هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل گفتمانِ فوکویی این مسئله است که انجام کنش «مدیریت بدن زنانه» در بستر جامعۀ مصرفیِ کنونی چگونه به شکل گیری فردیت و نَفسِ مستقلِ زنانه، یا برعکس، به بازتولید سلطۀ مردانه می انجامد. فرض نظری پژوهش این است که کنش ها/پروژه ها همواره در قالبی گفتمانی متحقق می شوند و زنانگی و مردانگی نیز به شیوه ای گفتمانی، و در پیوندی ارگانیک با بسترها و محصولاتِ جامعۀ مصرفی، برساخت می یابند. مدیریت بدن، خود، یک گفتمانِ متشکل از چندین خرده گفتمان است که همۀ آن ها در نهایت به فراخور نسبت شان با ابرگفتمانِ مردسالاری نفس زنانه را شکل می دهند. روشِ مورداستفاده، «تحلیل گفتمانِ فوکویی» است و داده ها از طریق مصاحبۀ عمیق فردی با زنان شهر سنندج (بیست وشش نفر به شیوۀ نمونه گیری هدفمند) گردآوری شده اند. از یافته های تحقیق هشت گزارۀ اصلی در ارتباط با موضوع استنتاج گردید که نشان از برساخت نفس زنانه در فضای نزاع آلود و پرتناقض بیناگفتمانی دارند. تکنیک های برسازندۀ سوژۀ جسم مند زنانه در دو گروه «تکنیک های پرورش نَفس مستقل زنانه» و «تکنیک های معطوف به بازتولید سلطۀ مردانه» دسته بندی شده اند. بر این اساس، اصلی ترین موقعیت های سوژگی که به زنان ارایه می شود عبارتند از: «پایۀ زندگی»، «معشوق وفادار»، «شریک جنسی»، «زن جذاب»، «زن مهربان و فداکار» و «زن خانه دار». دست آخر این که یافته های تحقیق بیانگر آنند که شش گفتمان رایج دربارۀ زنانگی به سوبژکتیویتۀ زنان شکل می دهند: «گفتمان خودفعلیت بخشی»، «گفتمان عشق رمانتیک»، «گفتمان زن مستقل»، «گفتمان» تناسب اندام»، «گفتمان شریک زندگی» و «گفتمان مادر دلسوز». در ارتباط با پرسش اصلی تحقیق می توان گفت که سه گفتمان نخست به پرورش نفس مستقل زنانه کمک می کنند و سه گفتمان دوم به بازتولید سلطۀ مردانه می انجامند.
|
پژوهشگران
|
فاطمه محمدی (نفر دوم)، جمال محمدی (نفر اول)
|