مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی نظام جنس دستوری در زبان های ایرانی و زبان های سامی(هورامی و عربی به عنوان نمونه) از دیدگاه رده شناسی
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	جنس دستوری، زبان هورامی، زبان عربی، رده شناسی
چکیده	هورامی و عربی به عنوان دو زبان از دو خانوادۀ بزرگ زبانی (زبان های ایرانی و زبان های سامی) محسوب می شوند. جنس دستوری یکی از مقوله هایی است که آن را از این دو خانوادۀ زبانی به ارث برده اند. هدف از انجام این پژوهش، رده شناسی نظام جنس دستوری در دو زبان هورامی (با محوریت گویش هورامان تخت) و زبان عربی (عربی استاندارد) و بررسی شباهت ها و تفاوت های رده جنس دستوری در این دو زبان است. داده های زبان عربی از منابع مکتوب به ویژه منابع دستور زبانی معاصر انتخاب شده است. همچنین داده های زبان هورامی نیز بر اساس 6 ساعت گفتگو ضبط شده با بیست گویشور بومی هورامان تخت استخراج شده است. بر اساس چارچوب نظری کوربت (1991) تحلیل داده ها صورت گرفته است. بررسی و تحلیل داده ها نشان می دهد که نظام تخصیص جنس دستوری با وجود هسته معنایی آن در هر دو زبان غالبا صوری است، به اینگونه که گرایش غالب در عربی به ترتیب: ساختواژی > معنایی>واجی (وزنی) می باشد و در هورامی به ترتیب: واجی(تکیه ایی)> ساختواژی> معنایی می باشد. اجزاء کلام در هورامی به جز ضمیر موصولی و قید و در عربی به جز حرف تعریف در مابقی عناصر(صفات، حروف تعریف، اعداد، افعال، ضمایر) با هسته اسمی از حیث جنس مطابقت می نمایند. مطابقت جنس دستوری در عناصر مختلف تحت شرایطی خاص دچار محدودیت نیز می شود. سرانجام با توجه به نظام تخصیص و اینکه مطابقت، روش تعیین تعداد جنس های دستوری در یک زبان است، جنس دستوری در دو زبان هورامی و عربی دوگانه(مذکر و مؤنث) است.
پژوهشگران	حیدر رحیمی (دانشجو)، یادگار کریمی (استاد مشاور)، هادی رضوان (استاد راهنما)