مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی امکان تکثیر مصنوعی مولدین وحشی سیاه ماهی فلس ریز ( Capoeta damascina ‎ ) در شرایط اسارت به عنوان یک گونه بومی و در معرض خطر کاهش نسل در رودخانه های استان کردستان
نوع پژوهش	طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها	سیاه ماهی فلس ریز، مولدین، تکثیر مصنوعی، HCG، Ovaprim
چکیده	افزایش جمعیت و نیاز به پروتئین انسانی از یک طرف، ساخت سدها و آلوده شدن رودخانه ها از طرفی دیگر جمعیت بسیاری از گونه های ماهی را تهدید می کند. در نتیجه اقدامات مختلفی از جمله تکثیر مصنوعی به منظور تأمین پروتئین انسانی و بازسازی ذخایر گونه های مختلف ماهیان در حال انجام است. به منظور بررسی امکان تکثیر مصنوعی سیاه ماهی فلس ریز ( Capoeta ‎damascina )، مولدین نر و ماده ماهی در اوج فصل تخم ریزی از رودخانه های استان کردستان (عمدتاً رودخانه قشلاق سنندج) صید شدند. تشخیص مولدین نر بالغ از روی برجستگی بر روی بدن و خروج مایع شیری از منفذ تناسلی و تشخیص مولدین ماده از طریق خصوصیات ناحیه شکمی مشخص شد. پس از صید مولدین، طول کل و طول استاندارد مولدین بوسیله تخته بیومتری و وزن آنها توسط ترازوی دیجیتال اندازه گیری و در دفترچه بیومتری ثبت شد. در ادامه پس از سازگاری با شرایط آزمایشگاهی، به منظور القای تولیدمثل مولدین با هورمون های سنتتیک HCG و Ovaprim تزریق شدند. در تحقیق حاضر بطور موفقیت آمیزی با استفاده از هورمون Ovaprim از مولدین نر و ماده اسپرم گیری و تخم گیری بعمل آمد درصورتی که جواب دهی ماهیان نر به هورمون HCG بسیار ضعیف و در ماهیان ماده هیچ گونه پاسخ تولیدمثلی به هورمون HCG مشاهده نشد. تزریق Ovaprim بطور معناداری باعث افزایش حجم اسپرم و افزایش سطح سرمی تستوسترون در مولدین نر، افزایش سطح هورمون دی هیدروکسی پروژسترون در مولدین نر و ماده‎ ‎و کاهش سطح سرمی 17-بتا استرادیول در مولدین ماده نسبت به گروه تزریق HCG و کنترل گردید. ‎ ‎از مهم ترین دستاوردهای تحقیق حاضر بدست آوردن تخمک های لقاح یافته و در نتیجه تولید لاروهای زنده بود که از بازماندگی قابل توجهی برخوردار بودند. همچنین بافت شناسی گناد نشان داد که بافت بیضه در مولدین نر مملو از اسپرماتوزوآی بالغ و بافت تخمدان در گروه تزریق شده با Ovaprim مملو از تخمک های بالغ بود، در صورتی که در هر دو گروه شاهد و HCG ساختار بیضه و تخمدان بدون تغییر باقی ماند. یافته های تحقیق حاضر نشان داد که به کارگیری هورمون Ovaprim نسبت به HCG در روند تولیدمثلی مولدین سیاه ماهی فلس ریز در شرایط اسارت مؤثر و سبب القای تخم ریزی و اسپرم ریزی می شود. بنابراین به کارگیری Ovaprim می تواند گامی مهم در جهت بومی سازی سیاه ماهی فلس ریز باشد.
پژوهشگران	یان آنتونی ارنست بوتس (همکار)، نسترن شرفی (همکار)، سمیه بشیری (همکار)، وحید زادمجید (مجری اول)