مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی بیان ژن های کلیدی در مسیر بیوسنتز دیوسژنین در گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum) در پاسخ به سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	بیان ژن، جاسمونیک اسید، دیوسژنین، سالیسیلیک اسید، شنبلیله
چکیده	شنبلیله (Trigonella foenum-graecum) از مهم ترین گیاهان دارویی است که دارای متابولیت های ثانویه گیاهی منحصربه فرد ازجمله کمپلکس کربوهیدرات ها (مانند گالاکتومانوز)، ساپونین های استروئیدی (دیوسژنین، یاموجنین، نئوتیگونین، تیگوژنین)، آلکالوئیدها (تریگونلین) و اسیدهای آمینه هیدروکسی ایزولوسین می باشد. دیوسژنین، ساپونین اصلی گیاه شنبلیله است و به راحتی به هورمون های استروئیدی و مشتقات نیمه صنعتی آنها تبدیل می شود. فعالیت ضدسرطانی دیوسژنین در بسیاری از سلول های مستعد سرطانی شدن مشاهده شده است. به منظور سنجش بیان ژن های مورد مطالعه پس از اعمال تیمارهای جاسمونیک اسید با غلظت نیم میلی مولار و سالیسیلیک اسید با غلظت یک میلی مولار (در مرحله قبل از گل دهی)، در زمان های 12 ساعت، 24 ساعت و 48 ساعت، نمونه برداری انجام شد. پس از استخراج RNA و تبدیل آن به cDNA، جهت اطمینان از توالی ژن های مورد مطالعه، توالی cDNA این ژن ها در ناقل T/A همسانه سازی شد و ناحیه ی هدف روی ناقل، مورد توالی یابی قرار گرفت. پس از اطمینان از صحت توالی یابی، بیان ژن های کلیدی مسیر بیوسنتز ساپونین با روش qRT-PCR مورد بررسی قرار گرفت که این ژن ها شامل سیکلوآرتنول سینتاز (CAS)، اِسکوالن سینتاز (SQS) و اِسکوالن منواکسیژناز (SMO) بود. نتایج حاصل در مورد تیمار سالیسیلیک اسید نشان دهنده ی کاهش بیان ژن CAS نسبت به شاهد بود ولی ژن های SQS و SMO نسبت به شاهد افزایش بیان داشتند. در حالی که، بیان ژن های CAS، SQSو SMO در اثر تیمار جاسمونیک اسید اختلاف افزایش معنی داری نسبت به شاهد داشتند. بررسی بیان ژن ها در مسیر بیوسنتز دیوسژنین نشان می دهد که این ماده در پاسخ به سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید احتمالا افزایش می یابد.
پژوهشگران	دارا دستان (استاد مشاور)، مرضیه لطفی (دانشجو)، احمد اسمائیلی (استاد راهنما)، اسعد معروفی (استاد راهنما)