مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی زیبایی شناسی آرایه ی مراعات نظیر در پنج جزء آخر قرآن کریم
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	قرآن کریم؛ زیباییشناسی قرآن، صنایع بدیعی؛ مراعاتنظیر؛ همبستگی.
چکیده	متن قرآن، نهتنها به جهت مصونیت از آسیب روزگاران برجستگی مییابد؛ بلکه بلاغتی که در این کتاب به نظر میرسد خود یکی دیگر از رموز شگفتآور در تأملات زیباییشناختی است. یکی از جنبههای زیباییشناسی در قرآن کریم استفاده از صنایع بدیعی است و صنایع بدیعی به دو گونهی لفظی و معنوی تقسیم میشوند، یکی از صنایع بدیع معنوی، آرایهی مراعاتنظیر است که با چینش واژگان و الفاظی که در کنار هم به نوعی با هم همبستگی و تناسب معنایی دارند و کلام ادبی را به گونهای جلوه میدهند که بر دل و جان آدمی مینشیند. این واژگان متناسب نباید هیچگونه تضاد و تناقضی داشته باشند. مراعاتنظیر را با نامهای دیگر مانند تناسب، مؤاخات، تلفیق و ائتلاف میشناسند. مراعاتنظیر به سه گونه در آیات پنج جزء آخر قرآن کریم نمایان میشود: 1-همبستگی لفظ با معنی 2-همبستگی لفظ با لفظ 3-همبستگی معنی با معنی. نویسنده در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به بررسی زیباییشناسی و کارکرد آرایهی مراعاتنظیر در پنج جزء آخر قرآن کریم میپردازد و این بررسی نشان میدهد که با کنار هم قرار گرفتن واژگان مرتبط و متناسب، آرایههای دیگر شکل میگیرند؛ در نتیجه مراعاتنظیر فعالکنندهی دیگر آرایههای ادبی است و همچنین دریافتیم که نقش این آرایه در به وجود آمدن مضمونآفرینی، تصویرآفرینی و فضاسازی در قرآن کریم، پررنگتر از دیگر آرایههاست.
پژوهشگران	سرگل ویسی (دانشجو)، حسن سرباز (استاد راهنما)