مشخصات پژوهش

عنوان	تاثیر نوع و شدت چرای دام بر ترکیب پوشش گیاهی در جنگل های زاگرس شمالی (مطالعه موردی: جنگل های آرمرده، بانه)
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	ترکیب پوشش گیاهی، ترکیب دامی، تنوع گونه ای، آرمرده بانه، براون بلانکه
چکیده	امروزه با افزایش جمعیت و استفاده بی رویه مردمان محلی از جنگل به عنوان چراگاه دام، اثرات مخربی همچون کاهش تنوع زیستی، کاهش گیاهان بومی و جایگزینی آنها با گونه های مهاجم، کوبیدگی و فشردگی خاک و در نهایت فرسایش خاک و نابودی پوشش گیاهی را در پی داشته است. باتوجه به نقش مهمی که جنگل های زاگرس در تعادل اکولوژیک-اجتماعی-اقتصادی منطقه ایفا می کنند؛ شناخت فرایندهایی همچون تاثیر نوع دام چراکننده و شدت چرای آن بر ترکیب و تنوع پوشش گیاهی اهمیت بالایی دارد. از این-رو هدف این پژوهش تاثیر نوع دام چرا کننده و شدت چرای دام بر پوشش گیاهی بخشی از جنگل های منطقه آرمرده می باشد. جهت انجام این پژوهش پنج منطقه با انواع دام مختلف (گاو، بزمرخز، بزمو، گوسفند) و شدت چراهای متفاوت (در قالب پنج تیمار) در گلاجارهای آرمرده بانه انتخاب شد. برای نمونه برداری از برداشت پوشش گیاهی، 34 قطعه نمونه (100متر مربع)، برداشت شد. تفاوت بین مناطق از لحاظ تنوع گونه ای با استفاده از آنالیز واریانس و تاثیر چرای دام بر ترکیب پوشش گیاهی با استفاده از آنالیز گرادیان مستقیم انجام شد. نتایج رسته بندی RDA نشان داد که با در نظر گرفتن موقعیت قطعه نمونه ها به عنوان کوواریانس، درصد تاج پوشش، ترکیب دامی با چهار نوع دام چراکننده با شدت بالا (شیوی ده)، ترکیب دامی بزمو و گوسفند (مازوان بند)، ارتفاع از سطح دریا، تیپ گونه های بلوط ایرانی- مازودار و نرخ چرای دام به ترتیب مهم ترین گرادیان های محیطی تاثیرگذار بر پوشش گیاهی بودند که 50 درصد واریانس موجود در الگوی پراکنش گونه های گیاهی را بیان کردند. در مجموع تعداد 138 گونه گیاهی متعلق به 30 خانواده از پنج گلاجار مورد نظر شناسایی شدند. خانواده های Asteraceae، ،Fabaceae ،Poaceae به ترتیب بیشترین تعداد گونه های گیاهی را به خود اختصاص داده اند. طبقه بندی گیاهان براساس شکل زیستی به گونه ای است که به ترتیب تروفیت ها، همی کریپتوفیت ها، ژئوفیت ها بیشترین درصد حضور را در سطح منطقه داشتند. نتایج حاصل بیانگر این است که با افزایش شدت چرا و نوع دام، گونه های یکساله و مهاجم بیشترین درصد حضور و با کاهش آن گونه های پهن برگ علفی و چندساله و ژئوفیت های پیازدار بیشترین پراکنش را در سطح منطقه دارند. ترکیب دامی بزمرخز و گاو با شدت کم چرا (آرمرده رشیدی) از بین تمام ترکیب های دامی کمترین تنوع گونه ای را داشته و از لحاظ تنوع تاکسونومیکی رویشگاه قرق و ترکیب دامی بزمرخز، گاو (آرمرده رشیدی) در میان مناطق دارای چرای دام، بالاترین میزان تنوع تاکسونومیکی را دارند. در نهایت می توان عنوان کرد ترکیب دامی بزمرخز و گاو همانند منطقه قرق دارای ارزش تنوع زیستی بالایی از لحاظ روابط تاکسونومیکی داشته و بالاترین تنوع عملکردی را نسبت به بقیه ترکیب دامی دیگر دارد.
پژوهشگران	کیومرث محمدی سمانی (استاد راهنما)، زاهد شاکری (استاد راهنما)، سیران خون سیاوشان (دانشجو)