مشخصات پژوهش

عنوان	واکاوی ارتباط تاوایی نسبی و بارش بر روی ایران زمین
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	بارش، جو، تاوایی نسبی، ارتفاع ژئوپتانسیل، یاخته، نمایه، روند
چکیده	بارش یک عنصر مهم از منابع آبی در تمام نقاط جهان ازجمله اقلیم های خشک و نیمه خشک می باشد. رخنمود و توزیع بارش در طول زمان تابعی از الگوهای جوی مختلفی است که شناخت نقش عوامل مؤثر در رخنمود آن امر پیش بینی این سنجه جوی را تسهیل می کند. برای انجام این پژوهش، از داده های تاوایی نسبی نسخه ی ERA-Interim پایگاه داده مرکز پیش بینی میان مدت جوی اروپایی(ECMWF) بر روی گستره ایران با تفکیک مکانی 125/0 درجه قوسی در ترازهای مختلف جو طی بازه زمانی 1/1/1979 تا 31/12/2013 استخراج شد. طی بازه زمانی یاد شده داده های روزانه یاخته ای بارش با تفکیک مکانی 15× 15 کیلومتر پایگاه ملی اسفزاری نیز استفاده شد. ارتباط بین مقادیر بارش دریافتی و روزهای بارانی با تاوایی نسبی با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون در سطح اطمینان 90 درصد بهره گرفته شد. برای تعیین روزهای بارانی از آستانه 1/0 میلی متر استفاده شد و همچنین جهت تعیین روزهای همراه با بارش سنگین از آستانه صدکی 90 ام بهره بردیم. به کمک روش ناپارامتریک من کندال اصلاح شده، معناداری روند تاوایی نسبی در ترازهای مختلف جوی برای ماه های مختلف سال در سطح اطمینان 90 درصد مورد آزمون قرار گرفت. از تخمینگر شیب سن برای برآورد نرخ وردایی کمک گرفته شد. برای انجام محاسبات آماری از نرم افزار مت لب و برای ترسیم نقشه های مورد نظر از نرم افزار سرفر(surfer) بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که ارتباط معناداری بین نرخ تاوایی نسبی و مقدار بارش دریافتی بر روی گستره ایران زمین در سطح اطمینان 90 درصد دیده می شود. در بین ترازهای مورد واکاوی، بیشترین ارتباط به ترتیب مربوط به دو تراز 500 و 600 هکتوپاسکال است. ازلحاظ زمانی نیز گستره و نرخ ارتباط تاوایی نسبی و بارش، در تمام ترازهای واکاوی شده، در فصل پاییز بیشینه است. ازلحاظ مکانی نیز بیشترین نرخ ارتباط تاوایی نسبی و بارش دریافتی بر روی مناطق نیمه شرقی مشاهده شد. نتایج حاصل از واکاوی ارتباط تاوایی نسبی و روزهای همراه با بارش سنگین نیز نشان داد که گستره و نرخ ارتباط در تراز 600 هکتوپاسکال به مراتب بیشتر از تراز 500 هکتوپاسکال است. ارتباط سری های زمانی تاوایی نسبی با بارش ماهانه و روزهای بارانی نیز در تراز 600 هکتوپاسکال به مراتب بیشتر از ترازهای دیگر است. در تراز 600 هکتوپاسکال ارتباط بین تاوایی نسبی و مقدار بارش دریافتی در مقیاس ما
پژوهشگران	محمد دارند (استاد راهنما)، محمد حسین قلی زاده (استاد راهنما)، نبی میرزایی (دانشجو)