عنوان
|
برآورد میزان رسوب حوضه آبریز قشلاق با استفاده از روش آماری و مدلهای تجربی
|
نوع پژوهش
|
مقاله ارائه شده کنفرانسی
|
کلیدواژهها
|
رودخانه، برآورد رسوب، قشلاق
|
چکیده
|
فرسایش خاک یکی از خطرات جدی و معضلات انسان متمدن امروزی به شمار می رود در ایران نیز همچون بسیاری از مناطق جهان، فرسایش خاک از جمله معضلات عمده می باشد. در واقع فرسایش تسریع یافته ی خاک به دلیل تأثیرات آن بر اقتصاد و محیط زیست، به عنوان یک مشکل جهانی مطرح است (کی. جی. لیم ، 2005). فرسایش خاک به طور مستقیم در کاهش حاصلخیزی و هدر رفت خاک، برهم خوردن امنیت غذایی، گرفتگی و انسداد مجاری آبیاری، پر شدن مخازن سدها، آبراهه ها و رودخانه ها، گل آلود کردن آب رودخانه ها و کاهش کیفیت آن، آلودگی آب های مناطق پائین دست و تخریب محیط زیست قابل مشاهده می باشد. برای جلوگیری و کاهش این آثار، نیاز به اقدامات حفاظت خاک، آبخیزداری و کنترل رسوب می باشد(مورگان ، 2009). بار رسوبی رودخانه تابعی از ویژگی های زهکشی حوضه، مساحت و توپوگرافی حوضه، پارامترهای اقلیمی نظیر بارش و قابلیت فرسایش پذیری حوضه است که این عوامل در میزان انتقال رسوب توسط رودخانه در حوضه های انتهایی مؤثرند (میلیمان و سیویتسکی ، 1992). شیب نیز از جمله عوامل مؤثر بر تولید رسوب است، شیب زیاد باعث تسریع جریان آب شده و به همان نسبت میزان فرسایش را نیز افزایش می دهد. علاوه بر شیب ، شکل و طول دامنه و همچنین جهت آن نیز بر میزان فرسایش و تولید رسوب در حوضه مؤثرند(نیری و همکاران، 1395). تولید رسوب، کاهش گنجایش مفید سدها و درنتیجه مختل شدن شرایط هیدرولوژیکی جریان، ازجمله پیامدهای تغییرات رودخانه-هاست(رضایی مقدم و همکاران،1391) که نیازمند اجرای برنامه های گوناگون برای کنترل آن است. برای اجرا کردن برنامه های حفاظتی، تعیین روش های مبارزه با فرسایش و کنترل رسوب، محاسبه حجم کل میزان تولید رسوب سالیانه رودخانه ضروری است. اگر در حوضه آبخیز آمار و اطلاعات مربوط به دبی آب و رسوب وجود داشته باشد، محاسبه حجم کل رسوب دهی سالانه آن با استفاده از روش های آماری متداول امکان پذیر است، ولی عدم وجود آمار و اطلاعات در زمینه فرسایش و رسوب در بسیاری از حوضه های آبخیز کاربرد روش های تجربی مناسب را برای برآورد شدت فرسایش خاک و رسوب زایی الزامی می سازد(رفاهی، 1382).هدف پژوهش حاضر مطالعه و بررسی در زمینه برآورد تولید رسوب سالانه در رودخانه قشلاق با استفاده از روش های تجربی است. از آن جا که سد ژاوه در منتهی الیه محدوده مورد مطالعه احداث شده و هنوز آبگیری نشده است
|
پژوهشگران
|
هادی نیری (نفر اول)، خبات امانی (نفر دوم)
|