|
عنوان
|
تغییرات زمانی و مکانی کیفیت آب زیرزمینی و ارتباط آن با خشکسالی (مطالعه موردی: دشت قروه- دهگلان)
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژه‌ها
|
خشکسالی، آب زیرزمینی، پارامترهای کیفی، روند، SPI، GRI
|
|
چکیده
|
ایران سرزمینی است خشک با نزولات جوی بسیار کم، به همین خاطر در اکثر نقاط کشور آب مورد نیاز روستاها، صنایع و شهرها از منابع آبهای زیرزمینی تأمین می شود. دشت قروه و دهگلان دارای آب و هوای نیمه خشک است که در آن به علت تغییرات اقلیمی، نامنظم بودن توزیع بارندگی از نظر زمانی و مکانی، افزایش تقاضا برای منابع آب و محدودیت منابع آب سطحی، وابستگی زیاد به آبهای زیرزمینی به چشم می خورد، لذا بهره برداری بیش از حد از آبهای زیرزمینی موجب کاهش روزافزون منابع آب زیرزمینی و نیز تغییر در کیفیت آن می شود. یکی از اصول مدیریت منابع آب، ارزیابی های کمیّت و کیفیت منابع آبی و بررسی عوامل اثرگذار و میزان اثر این عوامل بر کمیّت و کیفیت آن می باشد. در این مطالعه به بررسی اثر خشکسالی بر کمیّت و کیفیت آب چاه های دشت قروه و دهگلان پرداخته شده است. ابتدا خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی منطقه با استفاده از شاخص های SPI و شاخص GRI محاسبه شد. بین شاخص SPI و شاخص GRI ضریب همبستگی و رگرسیون گرفته شد. همچنین با استفاده از آزمون من-کندال وجود یا عدم وجود روند در کمیّت و کیفیت آب زیرزمینی بررسی شد، همچنین بین شاخص SPI و پارامترهای کیفی آب زیرزمینی همبستگی و رگرسیون گرفته شد. نتایج نشان داد هر چه مقیاس زمانی SPI بزرگتر باشد همبستگی آن با شاخص GRI بیشتر می شود. SPI با GRI با تأخیر 48 ماهه همبستگی معنی دار مثبت داشته است و تأثیر خشکسالی روی آب زیرزمینی 4 سال بعد بروز می کند. همچنین نتایج حاصل از محاسبه تغییرات زمانی سطح آب زیرزمینی در طول دوره آماری نشان داد که متوسط افت سطح آب زیرزمینی در 21 سال 17/27 متر و به طور متوسط حدود 0/82 متر در سال است. بیشترین افت سطح آب مربوط به بخش های شرقی و مرکزی است. همچنین در میان پارامترهای کیفی در چاه های مورد مطالعه، کاتیون K دارای بیشترین درصد فراوانی همبستگی معنی دار با SPI بوده است و پارامترهای Co3 و pH دارای کمترین درصد فراوانی همبستگی معنی دار با SPI بوده است. در نهایت نتایج تحلیل روند پارامترهای کیفی نشان داد که پارامترهای So4 و Na در بیشتر چاه ها دارای روند افزایشی بودند.
|
|
پژوهشگران
|
مهدی بشیری (استاد مشاور)، کامران چپی (استاد راهنما)، جلیل فرزادمهر (استاد راهنما)، فریده عباسی (دانشجو)
|