مشخصات پژوهش

عنوان	ارزیابی مدلی برای شبیه سازی رشد و نمو گندم (.Triticum aestivum L) تحت شرایط تنش خشکی
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	تبخیر و تعرق؛ مدل پنمن-مونتیث فائو؛ مدلسازی؛ مدل سوکروز؛ مدل لینتول
چکیده	مدلسازی یکی از ابزارهای تجزیه و تحلیل کمّی سیستم های بیولوژیک است که کمک زیادی در شناخت اساس فیزیولوژیکی رشد و نمو گیاهان زراعی به ویژه تحت شرایط محدودیت عوامل موثر بر رشد از جمله آب می کند. در این مطالعه ابتدا مدلی با تکیه بر روش پنمن-مونتیث فائو جهت شبیه سازی تبخیر و تعرق و سایر اجزای موازنه آب خاک ساخته شد و این مدل با مدل رشد گندم، که با استفاده از مدل های پایه SUCROS و LINTUL ساخته شد تلفیق گردید. سپس آزمایشی مزرعه ای در سال زراعی 90-1389 جهت تعیین اعتبار مدل در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد. آزمایش در قالب طرح کرت های خرد شده با سه تکرار اجرا شد. برای کرت های اصلی 5 تیمار آبیاری شامل آبیاری به میزان نیاز کامل آبیاری گیاه (FI)، بدون آبیاری در فصل بهار (NI)، آبیاری به میزان 75 درصد نیاز آبی گیاه (FI 75%)، آبیاری به میزان 50 درصد نیاز آبی گیاه (FI 50%) و آبیاری به میزان 25 درصد نیاز آبی گیاه (FI 25%) در نظر گرفته شد و کرت های فرعی شامل ارقام مقاوم (پیشگام، یک رقم ریشک دار) و حساس (گاسکوژن، بدون ریشک) به خشکی گندم بودند. نیاز آبی گیاه بر اساس روش پنمن-مونتیث فائو محاسبه شد. سپس نتایج شبیه سازی با دو روش برازش رگرسیون خطی بین مشاهدات و داده های شبیه سازی شده و مقایسه آن با خط 1:1 و همچنین روش جذر میانگین مربعات خطا RMSE%)) تعیین اعتبار گردید. نتایج نشان داد که مدل روند شاخص سطح برگ رقم حساس را در شرایط بدون تنش (تیمار FI) عالی شبیه سازی کرد اما در شرایط تنش شدید (تیمارهای NI و FI25%) دقت شبیه سازی متوسط ارزیابی شد. در سایر سطوح آبیاری نیز دقت شبیه سازی برای رقم حساس خوب بود. شبیه سازی روند شاخص سطح برگ رقم مقاوم نیز در تمام سطوح آبیاری در درجه کیفی خوب قرار گرفت. همچنین توانایی مدل از نظر شبیه سازی حداکثر میزان شاخص سطح برگ (LAImax) و روز رسیدن به آن در هر دو رقم عالی ارزیابی شد. مدل تولید ماده خشک رقم حساس را فقط در تیمار FI عالی شبیه سازی کرد و در سایر تیمارها دقت شبیه سازی برای رقم حساس خوب بود. اما قدرت مدل در شبیه سازی تولید ماده خشک رقم مقاوم در تمام سطوح آبیاری عالی به دست آمد. همچنین قدرت مدل در شبیه سازی عملکرد هر دو رقم عالی ارزیابی شد. مدل عملکرد تیمارهای NI، FI 25%، FI 50%، FI 75% و FI را به ترتیب 1285، 3031، 4697، 61
پژوهشگران	محمد بنایان (نفر پنجم)، مهدی نصیری محلاتی (نفر چهارم)، مهدی پارسا (نفر سوم)، محمد کافی (نفر دوم)، فرزاد حسین پناهی قروچای (نفر اول)